Viêm não tự miễn ở trẻ: Bệnh hiếm gặp dễ nhầm lẫn với rối loạn tâm thần

Ngày 22/2, gia đình đưa bé N.M.T. (sinh năm 2011, ngụ quận Bình Thạnh, TP.HCM) đến khoa Nhi trong tình trạng xuất hiện ảo thanh, mất ngủ, rối loạn nhận thức và ngôn ngữ. Trước đó 5 ngày, bé bất ngờ ngất xỉu trong lớp nhưng nhanh chóng tỉnh lại và sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên, bé bắt đầu có những hành vi kì lạ như khóc, cười vô cơ vào ban đêm, nói chuyện một mình. Khi bé T. kể rằng nghe thấy tiếng nói văng vẳng, gia đình hoang mang, ban đầu nghi ngờ bé bị "ma nhập" và định mời thầy cúng. Tuy nhiên, sau khi tìm hiểu thông tin trên mạng, gia đình quyết định đưa bé đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định.

Qua thăm khám, bé T. bị mất định hướng về thời gian, không gian, khó khăn trong việc thực hiện phép tính đơn giản, rối loạn ngôn ngữ, giấc ngủ và xuất hiện ảo thanh. Kết quả MRI không phát hiện tổn thương nhu mô não, nhưng xét nghiệm dịch não tủy cho thấy tăng bạch cầu đơn nhân và kháng thể kháng thụ thể NMDA dương tính. Bé T. được điều trị với Methylprednisolon liều cao và giảm liều dần theo phác đồ.

Sau hơn 2 tuần điều trị tích cực, phối hợp liên chuyên khoa Nội thần kinh và Nhi, tình trạng của bé T. tiến triển tốt. Ngày 11/3, bé được xuất viện.

Tái khám ngày 18/3 cho thấy bé đã cải thiện nhận thức và giao tiếp, không còn nói chuyện một mình hay bị ảo thanh. Các biểu hiện này cho thấy dấu hiệu phục hồi ở bé bắt đầu có kết quả như phác đồ điều trị bệnh viêm não tự miễn.

TS.BS Võ Văn Tân, Trưởng khoa Nội Thần kinh, cho biết viêm não tự miễn là một bệnh lý thần kinh nghiêm trọng, hiếm gặp, xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể tấn công vào các tế bào thần kinh khoẻ mạnh gây nên tình trạng viêm não. Bệnh thường khởi phát với các triệu chứng tâm thần như: ảo thanh, ảo giác, lo âu hoặc thay đổi hành vi khiến nhiều người lầm tưởng đó là dấu hiệu của bệnh tâm thần phân liệt hoặc các rối loạn tâm lý khác.

“Viêm não tự miễn là một bệnh lý có diễn biến phức tạp và khả năng ảnh hưởng đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh thường gặp ở nữ giới, trẻ tuổi và dễ nhầm lẫn với các rối loạn tâm thần dẫn đến điều trị không hiệu quả, kéo dài thời gian điều trị. Ngoài ra, không ít trường hợp bị nhầm tưởng nên sẽ tìm đến các phương pháp điều trị bệnh này phản y học, sẽ làm chậm trễ phác đồ điều trị sau này”, BS Tân chia sẻ.

Theo BS.CKI Phạm Thị Hoàng Oanh, Phó trưởng khoa Nhi, có khoảng 30% - 50% trường hợp viêm não tự miễn có kết quả MRI sọ não bình thường như trường hợp của bé T. Do đó, MRI bình thường trong 1 tuần đầu của bệnh cũng không thể loại trừ chẩn đoán. Khi trẻ có các biểu hiện thần kinh khởi phát cấp tính < 3 tháng với tiền căn trước đó hoàn toàn khoẻ mạnh, cần nghi ngờ có tổn thương não thực thể và làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu để xác định chẩn đoán. Điều này có vai trò vô cùng quan trọng vì tiên lượng bệnh càng tốt nếu được phát hiện và điều trị sớm.

“Do đó, khi thấy trẻ có các biểu hiện thần kinh bất thường như: rối loạn tâm thần, rối loạn nhận thức, rối loạn hành vi hoặc rối loạn giấc ngủ, phụ huynh cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời. Đừng để những hiểu lầm về bệnh viêm não tự miễn dẫn đến những hậu quả đáng tiếc bởi sức khỏe tinh thần và thể chất của trẻ là món quà quý giá nhất”, BS Oanh khuyến cáo.

Cao Ánh