Kích hoạt báo động đỏ cứu sản phụ ngưng tim, ngưng thở do thuyên tắc ối

Ngày 18/1, Bệnh viện Nhân dân Gia Định tổ chức gặp mặt thông tin về trường hợp cứu sống thành công sản phụ sinh con lần 3 bị thuyên tắc ối, ngưng tim, ngưng thở nhiều lần.

Theo đó, sản phụ Đ.H.N (34 tuổi, ở Bình Dương) mang thai lần 3 với thai kỳ hoàn toàn bình thường. 

Khi thai 40 tuần, sản phụ N. nhập viện địa phương để sinh con bằng phương pháp mổ, bé gái nặng 4,3kg. Khi vừa lấy bé gái ra, sản phụ N. đột ngột ngưng tim, ngưng thở. 

Các bác sĩ trong ê-kíp hồi sức cho sản phụ, đồng thời chẩn đoán có khả năng cao sản phụ N. bị thuyên tắc ối nguy kịch nên quyết định chuyển sản phụ N. đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP. HCM). 

ThS.BS Trần Thanh Nam - Đơn vị Hồi sức tim mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết, ngay khi sản phụ N. được chuyển đến, bệnh viện đã kích hoạt quy trình báo động đỏ, huy động đa chuyên khoa (hồi sức cấp cứu, sản khoa, hồi sức tim mạch) để tiếp nhận và cấp cứu. 

Tại khoa cấp cứu, sản phụ ngưng tim, ngưng thở 2 lần, máu âm đạo chảy liên tục, ước tính khoảng 1 lít. Sau khi được các bác sĩ cấp cứu thành công, sản phụ N. được thực hiện cận lâm sàng hình ảnh, chẩn đoán thuyên tắc ối.

Tại khoa Hồi sức tim mạch, sản phụ N. tụt huyết áp nặng, mạch khó bắt, huyết áp không đo được, mặc dù được thông khí xâm lấn nhưng sản phụ N. thở co kéo nhiều.

Siêu âm tim ghi nhận suy chức năng thất phải nặng, và xuất huyết âm đạo tiếp tục diễn tiến thêm 1 lít do đông máu nội mạch lan tỏa.

“Ê-kíp 10 bác sĩ hồi sức tim mạch và sản khoa phối hợp phẫu thuật đặt VA-ECMO (oxy hóa máu màng ngoài cơ thể) nhằm ổn định choáng tim, đồng thời đặt bóng chèn tử cung để hạn chế băng huyết sau sinh. Bên cạnh đó, các chế phẩm màu (hồng cầu lắng, tiểu cầu và các yếu tố đông máu) được truyền liên tục và dự trù tình huống phải thuyên tắc động mạch tử cung, thậm chí nếu băng huyết khó kiểm soát sẽ cắt tử cung”, BS Nam cho hay. 

Theo BS Nam, khi vừa ổn định choáng tim do suy chức năng thất phải với VA-ECMO, sản phụ N. chuyển sang giai đoạn phù phổi cấp, đây là diễn tiến bệnh sinh của thuyên tắc ối.

“Tổng cộng sản phụ N. được hồi sức với 10 đơn vị hồng cầu lắng (3,5 lít máu), 2,2 lít huyết tương tươi, 0,5 lít kết tủa lạnh và 3 khối tiểu cầu. Sau 12 giờ, sản phụ N. phục hồi tri giác hoàn toàn, ổn định sinh hiệu, hô hấp, rối loạn đông máu hồi phục và rút nội khí quản thành công, được bảo toàn tử cung”, BS Nam thông tin. 

Sau 48 giờ, tình trạng choáng tim do thuyên tắc ối hồi phục, sản phụ N. được cai VA-ECMO thành công và sau 1 tuần, sản phụ N. được xuất viện.

TS.BS Huỳnh Vĩnh Phạm Uyên – Phó trưởng khoa Sanh Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết, thuyên tắc ối là một cấp cứu sản khoa nghiêm trọng, xảy ra khi dịch ối và các thành phần của nhau thai đi vào tuần hoàn mẹ. 

Theo BS Uyên, thuyên tắc ối đặc trưng bởi 3 triệu chứng điển hình là tụt huyết áp, suy hô hấp giảm oxy máu và đông máu nội mạch lan tỏa.

“Tỉ lệ thuyên tắc ối rất hiếm, nhưng tỷ lệ tỷ vong gần 70%; 85% thai phụ được cứu sống sẽ mắc các di chứng thần kinh vĩnh viễn do ngưng tuần hoàn. Thuyên tắc ối diễn tiến lâm sàng phức tạp, cần được phối hợp xử trí liên chuyên khoa sản khoa và tìm mạch tại các trung tâm có kinh nghiệm”, BS Uyên thông tin.

Cao Ánh