Những sáng kiến giúp hạn chế rác thải nhựa

Vấn đề từ rác thải nhựa

Nhựa và các sản phẩm nhựa đóng vai trò quan trọng trong đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, việc sản xuất và tiêu thụ chưa hợp lý đã dẫn đến tình trạng ô nhiễm nhựa toàn cầu. Ngoài ra, phương án xử lý rác thải nhựa vẫn chưa thực sự hiệu quả. Theo Ngân hàng Thế giới, Việt Nam mới chỉ tái chế khoảng 33% các loại nhựa chính. Ý thức phân loại rác của người dân còn hạn chế, trong khi hệ thống thu gom và xử lý chưa hoàn thiện.

Hiện nay, mô hình kinh tế tuần hoàn đang được nhiều doanh nghiệp quan tâm. Trọng tâm của mô hình này là sử dụng tài nguyên có trách nhiệm và quản lý chất thải hiệu quả. Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến không chỉ tối ưu hóa quy trình sản xuất mà còn giúp tạo ra các sản phẩm nhựa bền vững.

Giải pháp bao bì bền vững với môi trường

• Tái chế và sử dụng nhựa tái chế

Hiện nay, nhiều sản phẩm nhựa được sản xuất từ dầu mỏ và các nguồn tài nguyên hữu hạn khác. Do đó, việc tái chế và tái sử dụng nhựa không chỉ giúp bảo tồn tài nguyên thiên nhiên mà còn góp phần giảm thiểu chất thải nhựa.

Nhằm hướng đến nền sản xuất bền vững, nhiều doanh nghiệp đã tập trung nghiên cứu và phát triển các vật liệu có khả năng tái chế. Từ những vật liệu này, các sản phẩm nhựa có thể được tái chế hoàn toàn sau khi kết thúc vòng đời sử dụng, giúp giảm áp lực lên nguồn nguyên liệu mới.

Để hạn chế sử dụng nhựa nguyên sinh, một số công ty đã ứng dụng nhựa tái chế sau tiêu dùng (Post-Consumer Recycled - PCR). Đây là loại nhựa được tái chế từ các sản phẩm nhựa HDPE nguyên sinh thông qua quy trình tái chế cơ học nghiêm ngặt. Nhờ đó, các sản phẩm nhựa tái chế có khả năng tái sử dụng cao (RRC - Recyclable, Reusable, or Compostable), góp phần xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn.

Trên thế giới, nhiều sản phẩm như dầu gội và sữa tắm tại châu Âu và Bắc Mỹ đã sử dụng 100% nhựa PCR. Tại Việt Nam, một số doanh nghiệp đã sản xuất chai PCR cho các sản phẩm dầu nhờn, dầu nhớt, hóa chất, cũng như các sản phẩm tái chế từ rPP và rPET như bình nước, thùng rác, giỏ đựng, hũ mỹ phẩm… Đây là một nỗ lực đáng kể của các nhà sản xuất và đối tác trong việc phát triển bao bì bền vững, giúp tiết kiệm tài nguyên, giảm chi phí sản xuất và hạn chế rác thải nhựa ra môi trường.

• Giảm trọng lượng chai

Một trong những công nghệ tiên tiến giúp giảm trọng lượng chai nhựa trên thế giới hiện nay là công nghệ MuCell®. Đây là giải pháp tạo bọt đặc biệt, giúp giảm đến 20% trọng lượng chai mà vẫn đảm bảo các đặc tính quan trọng như chống va đập, độ bền và khả năng chịu nén. Đặc biệt, công nghệ này có thể kết hợp với nhựa tái chế sau tiêu dùng (PCR), giúp giảm sự phụ thuộc vào nhựa nguyên sinh, mang lại giải pháp thân thiện với môi trường so với chai nhựa truyền thống.

Bên cạnh đó, nhiều thương hiệu đã chuyển sang sử dụng vật liệu đơn (Mono-material), nghĩa là toàn bộ bao bì chỉ sử dụng một loại nhựa duy nhất (như PP, PET hoặc HDPE). Công nghệ này giúp đơn giản hóa quá trình tái chế, giảm nhu cầu phân loại vật liệu, từ đó tiết kiệm năng lượng và nâng cao chất lượng sản phẩm tái chế.

Những cải tiến này không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất mà còn hướng tới mô hình kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững. Đặc biệt, chúng phù hợp với quy định mới của EU về bao bì, trong đó nhấn mạnh việc giảm trọng lượng và kích thước bao bì, hạn chế sản xuất bao bì không cần thiết và đảm bảo rằng đến năm 2030, tất cả bao bì nhựa phải có khả năng tái chế.

• Cải tiến thiết kế nắp chai

Một trong những thách thức lớn của rác thải nhựa là sự phân tán rộng rãi của nắp chai sau khi sử dụng. Phần lớn nắp chai hiện nay được thiết kế tách rời, khiến người tiêu dùng thường vứt bỏ chúng cùng với rác thải sinh hoạt. Điều này dẫn đến lượng lớn nắp chai không được tái chế, trôi dạt ra môi trường, gây ô nhiễm tại các bãi rác và đại dương.

Để giải quyết vấn đề này, thiết kế nắp dính liền chai đã ra đời. Loại nắp này có thiết kế gọn nhẹ, giúp giữ nắp cố định trên chai ngay cả sau khi mở nắp, đảm bảo bảo quản sản phẩm tốt hơn, đồng thời giúp quá trình phân loại và tái chế dễ dàng hơn. Sáng kiến này không chỉ giảm nguy cơ ô nhiễm mà còn nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, việc áp dụng khóa cơ mới thay thế vòng bảo vệ (Guarantee Ring) truyền thống giúp giảm trọng lượng nắp từ 24% đến 48%, góp phần cắt giảm đáng kể lượng CO₂ trong toàn bộ chuỗi giá trị sản xuất.

• Sử dụng nguyên liệu sinh học

Nhựa sinh học đang trở thành yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững, nhờ nhiều ưu điểm vượt trội so với nhựa thông thường, như khả năng phân hủy sinh học và tính thân thiện với môi trường. Việc ứng dụng nhựa sinh học không chỉ giúp bảo tồn nguồn nhiên liệu hóa thạch, mà còn hạn chế phát thải khí nhà kính, góp phần xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp đang nghiên cứu và thử nghiệm các nguyên liệu thay thế, đáp ứng tiêu chí giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế. Một số sản phẩm nhựa có nguồn gốc sinh học (BIO plastics) đã được phát triển từ bã mía, bã cà phê, hạt trấu... Việc sử dụng các nguyên liệu này không chỉ giúp giảm tác động đến môi trường, mà còn mở ra hướng đi mới cho ngành nhựa, phù hợp với xu hướng phát triển bền vững và kinh tế tuần hoàn.

Cao Ánh