1. Lạc nội mạc tử cung là gì?

Lạc nội mạc tử cung là một trong những vấn đề sức khỏe sinh sản thường gặp ở nữ giới độ tuổi 30-50 tuổi. Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các tế bào nội mạc tử cung phát triển ở những phần khác tử cung trong cơ thể.

Các tế bào nội mạc tử cung có thể lạc chỗ tại lớp cơ trong thành tử cung, phúc mạc, buồng trứng, vòi tử cung, bề mặt tử cung, bàng quang, niệu quản, ruột, túi cùng sau.

Những tế bào lạc chỗ này có chức năng sinh lý như mô tử cung bình thường. Vì vậy, có thể xảy ra hiện tượng xuất huyết ở những nơi mô tử cung lạc chỗ. Tình trạng này thường xảy ra ở những người bị trào ngược kinh nguyệt vào ổ bụng thông qua ống dẫn trứng hoặc hormone sinh lý nữ trong cơ thể sẽ làm chuyển dạng tế bào ổ bụng thành nội mạc tử cung.

2. Các nguyên tắc điều trị lạc nội mạc tử cung

Chưa có phương pháp nào điều trị khỏi bệnh này hoàn toàn nhưng chế độ ăn là một trong những biện pháp quan trọng để hạn chế diễn tiến của tình trạng lạc nội mạc tử cung và giảm triệu chứng của nó. Chế độ ăn của người lạc nội mạc tử cung theo nguyên tắc điều hòa nội tiết tố nữ estrogen, tăng cường chức năng gan, giảm viêm, chống oxy hóa, giảm gốc tự do và tăng cường miễn dịch cho cơ thể.

3. Chế độ dinh dưỡng

A. Hạn chế thức ăn có đường huyết cao

Người bị lạc nội mạc tử cung nên sử dụng tinh bột từ các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp để giúp giảm bớt tình trạng viêm của cơ thể. Các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp bao gồm bánh mì đen, củ từ, khoai lang, táo tây, thanh long, bún, phở,…

Ngoài ra, nên sử dụng các loại ngũ cốc nguyên hạt, nguyên cám (gạo lứt, yến mạch,…), giảm các loại tinh bột xay xát kỹ (gạo trắng, bánh mì trắng,…) vì đã mất đi lớp vỏ ngoài nhiều chất xơ làm gia tăng tốc độ hấp thu đường vào máu.

B. Tăng cường chất xơ

Bữa ăn đầy đủ chất xơ cũng giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, giảm các loại chất béo xấu gây ra tình trạng viêm. 500 g rau xanh và trái cây hàng ngày sẽ giúp đầy đủ lượng chất xơ cũng như vitamin cho cơ thể khỏe mạnh.

C. Hạn chế thịt đỏ

Thịt đỏ có thể kích thích tăng prostaglandin gây tăng estrogen trong cơ thể. Vì vậy, người lạc nội mạc tử cung không nên ăn quá 350g thịt đỏ trong tuần. Thay vào đó, nên gia tăng sử dụng các loại gia cầm, cá cũng như chất đạm từ thực vật (đậu hũ, các loại đậu, hạt,…). Để phòng ngừa thiếu máu người có bệnh lý này có thể chọn bổ sung sắt từ huyết, số lượng vừa phải gan, thận động vật, các loại rau giàu sắt như: cải bó xôi, rau muống, súp lơ. Hoặc bổ sung viên sắt, folic định kỳ để ngừa thiếu máu.

D. Hạn chế “chất béo xấu” – tăng cường “chất béo tốt”

Tương tự như chất đạm, chất béo xấu cũng có thể gián tiếp làm tăng estrogen trong cơ thể. Chất béo xấu từ các loại da, mỡ, nội tạng động vật, thức ăn nhanh, các loại bánh ngọt. Tuy nhiên, mỡ từ cá biển sâu có nhiều omega 3 rất tốt cho hệ tim mạch cũng như có tính kháng viêm cao, ức chế sự phát triển của tế bào nội mạc. Để đủ lượng omega 3 cho nhu cầu cơ thể, nên ăn 3 bữa cá biển sâu trên tuần, mỗi lần khoảng 150g. Bên cạnh đó, các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, mắc ca, hạt lanh, hạt chia, hạt bí ngô, đậu nành, quả bơ,… cũng là nguồn cung cấp omega 3 dồi dào từ thực vật.

E. Hạn chế café và rượu bia

Vì 2 chất này có ảnh hưởng đến quá trình điều tiết của buồng trứng có thể làm các triệu chứng nặng thêm nên việc hạn chế sẽ giúp cải thiện triệu chứng rối loạn

F. Uống đủ nước

Uống đủ 8 ly nước (200ml) mỗi ngày sẽ giúp tăng cường sức đề kháng, giúp cơ thể hoạt động hiệu quả và khỏe mạnh. Nước uống nên sử dụng nước lọc, không nên sử dụng các loại nước ngọt có ga, nước trái cây, rượu bia.

G. Thức ăn chứa gluten

Một số người dị ứng với gluten là 1 loại protein thường có mặt trong ngũ cốc, tuy tỉ lệ này thấp hơn ở người châu Á , ở những người dị ứng gluten việc ăn kiêng gluten có thể giúp cải thiện bệnh lý. Gluten thường thấy ở các thực phẩm như: lúa mì, bánh mì, bia… hãy đọc sản phẩm đóng gói để biết thực phẩm chúng ta ăn có chứa gluten hay không.

H. Chế độ sinh hoạt

​Bên cạnh chế độ ăn, người bị lạc nội mạc tử cung nên có chế độ sinh hoạt điều độ để hạn chế đau bụng. Tránh làm việc nặng, cần có thời gian thư giãn và nghỉ ngơi. Việc tập thể dục sẽ giúp não tiết ra hormone endorphin, có tác dụng giảm đau cũng như tăng cường tuần hoàn, oxy và miễn dịch cho cơ thể. Các hình thức vận động thể lực tốt cho người lạc nội mạc tử cung là yoga, thiền.

Ngoài ra, người khỏe mạnh thường xuyên tập luyện thể thao sẽ giúp phòng tránh lạc nội mạc tử cung. Phụ nữ nên tập luyện thể thao ít nhất 150 phút trong tuần, từ 5-7 ngày mỗi tuần để có thể lực khỏe mạnh.

Duy trì tinh thần lạc quan sẽ giúp cải thiện tình trạng đau bụng giống như tập thể dục. Các cơn đau bụng dữ dội thường xuất hiện theo sau tình trạng căng thẳng thần kinh và làm cho tình trạng lạc nội mạc tử cung trở nên trầm trọng hơn. Người lạc nội mạc tử cung nên dành thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân.

Phụ nữ lạc nội mạc tử cung nên thường xuyên theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của mình về thời gian hành kinh cũng như lượng máu kinh nguyệt và nếu thấy tình trạng bất thường cần đến ngay các cơ sở y tế để kịp thời điều trị.

Trong thời gian hành kinh, cần vệ sinh vùng kín sạch sẽ, khô ráo. Không nên tác động mạnh bên trong âm đạo để tránh vi khuẩn xâm nhập cũng như tránh quan hệ tình dục trong thời gian này.

4. Lời kết

Gặp phải căn bệnh này tuy không nguy hiểm nhưng nếu không điều trị tốt sẽ gây ra tình trạng đau bụng khi hành kinh, chảy máu bất thường trong phân hoặc nước tiểu cũng như sau khi quan hệ; thậm chí tình trạng viêm nhiễm có thể gây khó khăn cho quá trình rụng trứng và thụ thai ở phụ nữ. Bên cạnh điều trị nội ngoại khoa, người bị lạc nội mạc tử cung nên có chế độ ăn uống sinh hoạt điều độ để giảm thiểu các triệu chứng cũng như ngăn chặn tình trạng bệnh diễn tiến nặng thêm và tăng chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Theo: Th.S Đặng Ngọc Hùng, chuyên gia dinh dưỡng, Giảng viên thỉnh giảng Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, Founder tại H&H Nutrition