Tỷ lệ mắc ung thư phổi gia tăng ở những người không hút thuốc lá

Hiện chưa rõ cụ thể tỷ lệ các ca ung thư phổi toàn cầu ở những người không bao giờ hút thuốc là bao nhiêu, chỉ có bằng chứng cho thấy tỷ lệ này đang tăng lên. Các nhà khoa học đang chạy đua để tìm hiểu thêm về các nguyên nhân khác gây ra ung thư phổi, ngoài việc hút thuốc.

Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc WHO, ung thư biểu mô tuyến chiếm tới 70% các trường hợp ung thư phổi ở những người không bao giờ hút thuốc. IARC đánh giá, ung thư phổi ở những người chưa bao giờ hút thuốc lá được ước tính là nguyên nhân gây tử vong do ung thư cao thứ 5 trên toàn thế giới.

Ung thư biểu mô tuyến chiếm 45,6% các trường hợp ung thư phổi trên toàn cầu ở nam giới và 59,7% ở bệnh nhân nữ vào năm 2022. Các con số tương ứng là 39 % và 57,1% vào năm 2020.

Dựa trên nghiên cứu của IARC được công bố trên tạp chí Lancet Respiratory Medicine, vào năm 2022, khoảng 200.000 trường hợp ung thư biểu mô tuyến có liên quan đến việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí.

Nghiên cứu nhận định: "Ô nhiễm không khí có thể được coi là một yếu tố quan trọng lý giải một phần lý do tại sao ung thư biểu mô tuyến ngày càng phổ biến, chiếm từ 53% đến 70% các trường hợp ung thư phổi ở những người chưa bao giờ hút thuốc trên toàn thế giới".

Trong khi tỷ lệ mắc ung thư phổi ở nam giới nhìn chung đã giảm ở hầu hết các quốc gia trong 40 năm qua, thì tỷ lệ ở nữ giới có xu hướng tiếp tục tăng. Xu hướng hiện tại cho thấy rằng trong khi nam giới vẫn chiếm phần lớn các trường hợp ung thư phổi (khoảng 1,6 triệu trường hợp vào năm 2022), khoảng cách giữa tỷ lệ mắc ung thư phổi ở nam giới và nữ giới đang thu hẹp lại, với khoảng 900.000 phụ nữ được chẩn đoán mắc ung thư phổi vào năm 2022.

Trong cuộc phỏng vấn với tờ Guardian (Anh), tác giả chính của nghiên cứu - ông Freddie Bray, đánh giá, phát hiện này phản ánh tính cấp bách của việc theo dõi nguy cơ ung thư phổi đang thay đổi. Ông bổ sung rằng cũng cần có thêm nghiên cứu để xác định các yếu tố có thể gây ung thư phổi, ví dụ như ô nhiễm không khí, ở những cộng đồng nằm trong nhóm không hút thuốc lá.

Vào năm 2022, khoảng 2,5 triệu người được chẩn đoán mắc ung thư phổi. Nhưng mô hình tỷ lệ mắc theo từng phân nhóm đã thay đổi đáng kể trong những thập niên gần đây. Trong bốn phân nhóm chính của ung thư phổi (ung thư biểu mô tuyến, ung thư biểu mô tế bào vảy, ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi tế bào lớn), ung thư biểu mô tuyến đã trở thành phân nhóm chiếm số lượng lớn ở cả bệnh nhân nam và nữ.

Thay đổi trong sản xuất thuốc lá và mô hình hút thuốc trong những thập kỷ gần đây đã ảnh hưởng đến xu hướng mắc ung thư phổi theo từng phân nhóm. Bên cạnh đó, IARC cho rằng có bằng chứng tích lũy về mối liên hệ nhân quả giữa ô nhiễm không khí và nguy cơ mắc ung thư biểu mô tuyến gia tăng.

Thái Tuyền – Ninh Thu