Kiên Giang: Công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán tại huyện U Minh Thượng

Theo đó, do ảnh hưởng hiện tượng El-Nino, mùa mưa năm 2002, kết thúc sớm vào tháng 9/2023; mặn xâm nhập sớm từ đầu tháng 1/2024; không có nguồn nước ngọt bổ sung vào trong vùng đệm; mưa trái mùa trong mùa khô hầu như không đáng kể, nắng nóng, nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm dẫn đến bốc hơi mặt nước mạnh; nhu cầu bơm tưới từ hệ thống kênh để dự trữ cho sản xuất và sinh hoạt của các nông hộ là rất lớn. Ngoài ra, cao độ đáy một số kênh trong nội vùng khá sâu, đã được nạo vét phục vụ nhiều mục đích khác nhau như: San lắp mặt bằng, nền nhà, lấy đất làm bờ để thi công lộ giao thông; xây dựng công trình trên đất nền yếu, góp phần gây sạt trượt, sụt lún, sạt lở.

Tiếp đến, từ đầu tháng 3/2024 đến nay, mực nước trên kênh đê bao ngoài và các kênh trong vùng U Minh Thượng hạ thấp ở mức độ cạn kiệt, khoảng cách từ mặt nước hiện tại cách cao độ mặt đường khoảng trên 5 m, gây hiện tượng sụt lún, sạt lở các tuyến lộ giao thông ở mức nghiêm trọng.

Vùng đệm U Minh Thượng thuộc phạm vi của kênh đê bao ngoài thuộc 2 xã An Minh Bắc và Minh Thuận, huyện U Minh Thượng. Diện tích toàn vùng hơn 22.350 ha, gồm: Vùng đệm 14.300 ha được bao bọc bởi đường tỉnh ĐT.965 (đê bao ngoài) kết hợp với hệ thống kênh, đường giao thông nông thôn trong nội vùng; vùng lõi 8.053 ha thuộc Vườn Quốc gia U Minh Thượng.

Tính đến ngày 7/4/2024, vùng đệm U Minh Thượng có 310 điểm sụt lún, sạt lở, tổng chiều dài 7.533 m. Trong đó, tuyến ĐT.965 là 40 điểm sạt lở, tổng chiều dài 885 m và nguy cơ tiếp tục sạt lở thời gian tới có thể sẽ rất lớn, ước khoảng 7.000 m, ước giá trị thiệt hại tăng thêm khoảng 105 tỷ đồng; lộ giao thông nông thôn 270 điểm, tổng chiều dài 6.668 m và nguy cơ tiếp tục sạt lở thời gian tới có thể sẽ rất lớn, khoảng 1.515 m; ước giá trị thiệt hại tăng thêm khoảng 76 tỷ đồng. Ngoài ra, nhà dân đã sập 26 căn và 54 căn nhà khác có nguy cơ tiếp tục sụp đổ cao. Ước tổng thiệt hại đến ngày 7/4/2024 hơn 83,6 tỷ đồng.

Theo công bố này, tỉnh yêu cầu các cơ quan, đơn vị có liên quan triển khai thực hiện các biện pháp khẩn cấp để ứng phó và khắc phục hậu quả, nhằm ngăn chặn, hạn chế đế mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.

Huyện U Minh Thượng huy động các nguồn lực của địa phương, ứng phó với tình huống khẩn cấp do sạt lở đường giao thông nông thôn, sập đổ nhà dân và các công trình công cộng khác trong vùng. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân trong ứng phó với tình hình sụt lún, sạt lở đất, lộ giao thông và nhà ở hiện nay. Mặt khác, vận động các hộ dân có nhà xây dựng cập mé kênh di dời, kiên quyết di dời đối những nhà ở các điểm đã rạn nứt, có nguy cơ sạt lở, đảm bảo an toàn tài sản, tính mạng của người dân.

Tiếp đến, huyện bố trí lực lượng chuyên môn thường xuyên kiểm tra, theo dõi, cập nhật tình hình thiệt hại và kết quả khắc phục hậu quả tạm thời các điểm lộ giao thông nông thôn bị sụt lún, sạt lở để đảm bảo cho việc lưu thông, vận chuyển hàng hóa nông sản của nhân dân trong thời điểm thiên tai.

Sau thiên tai, huyện phối hợp với Sở Giao thông vận tải khảo sát, đánh giá mức độ hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông nông thôn; đề xuất giải pháp, kinh phí sửa chữa, nâng cấp công trình giao thông, trình UBND tỉnh cho chủ trương thực hiện. Về lâu dài, huyện phối hợp các ngành chuyên môn nghiên cứu, đề xuất giải pháp bền vững để chống hạn, chống ngập cho toàn vùng đệm U Minh Thượng.

Đối với Sở Giao thông vận tải Kiên Giang, trên cơ sở quyết định công bố tình huống khẩn cấp thiên tai về sạt lở, sụt lún đất vùng đệm U Minh Thượng, thực hiện quyết định Lệnh xây dựng công trình khẩn cấp đối với hệ thống đường tỉnh thuộc phạm vi quản lý. Sở tập trung sửa chữa tạm thời ngay tại các vị trí sạt lở nghiêm trọng trên tuyến đường ĐT.965, từ nguồn vốn sự nghiệp kinh tế giao thông năm 2024 để đảm bảo cho lưu thông trong thời điểm thiên tai đang xảy ra. Sau thiên tai, Sở tổ chức khảo sát, đánh giá mức độ hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông đường ĐT.965, đề xuất giải pháp, kinh phí sửa chữa, nâng cấp trong năm 2024 - 2025, trình UBND tỉnh cho chủ trương thực hiện.

Cùng với đó, tỉnh đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kiên Giang triển khai các biện pháp khẩn cấp khắc phục hậu quả thiên tai theo quy định của Chính phủ và của tỉnh. Sở phối hợp với các sở, ngành có liên quan tham mưu UBND tỉnh huy động các nguồn lực của địa phương để ứng phó với tình huống khẩn cấp. Sở nghiên cứu trình UBND tỉnh phê duyệt, thực hiện dự án chống ngập và chống hạn vùng đệm U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang. Đặc biệt là đầu tư hạng mục nâng cấp, mở rộng tuyến kênh đê bao ngoài, xây dựng cống, trạm bơm để điều tiết nước.

Ngoài ra, các ngành chức năng, đơn vị có liên quan tăng cường thông tin tình hình sụt lún, sạt lở đất gây hư hỏng lộ giao thông và nhà ở hiện nay, tuyên truyền các tổ chức, cá nhân trong khu vực biết mức độ nguy hiểm để chủ động ứng phó, cảnh giác.

Lê Huy Hải