Hội thảo “Y tế cơ sở - Từ chính sách đến hành động”

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhận định, việc chuẩn bị nâng cao năng lực cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cho cấp ban đầu của Hà Nội là hết sức cần thiết, cấp bách đòi hỏi sự nỗ lực của cả hệ thống quản lý và giúp đỡ của các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn TP. Hà Nội. Sở Y tế Hà Nội đã có những giải pháp sáng tạo, đồng thời thực hiện cụ thể hóa những chủ trương, chính sách của Bộ Y tế như ứng dụng công nghệ thông tin trong khám chữa bệnh, khám chữa bệnh từ xa áp dụng ngay tại tại tuyến y tế cơ sở - là cấp khám chữa bệnh ban đầu,… thực hiện chiến lược xây dựng nền y tế cơ sở hướng nâng cao sức khỏe, phòng bệnh, thay cho chiến lược tập trung phát hiện và điều trị bệnh, xây dựng mạng lưới cơ sở y tế phù hợp với yêu cầu mới, đồng thời nghiên cứu giải pháp tăng ngân sách đầu tư cho dự phòng, nâng cao sức khỏe cho người dân.

Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Trần Thị Nhị Hà - Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, mặc dù được Quốc hội, Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố quan tâm dành nhiều nguồn lực đầu tư trong suốt thời gian qua, song y tế cơ sở vẫn tồn tại nhiều bất cập chưa được giải quyết, trong đó khó khăn lớn nhất là về mô hình tổ chức, cơ chế chính sách, cơ chế tài chính và nguồn nhân lực. Tuy nhiên, người dân đến với y tế cơ sở để được chăm sóc sức khoẻ ban đầu, được tư vấn về sức khoẻ thường chiếm tỷ lệ thấp và càng ngày càng sụt giảm. Có nhiều nguyên nhân, như chất lượng dịch vụ, lòng tin của người dân hay cơ chế chính sách và mức đầu tư. Nhiều chính sách chưa thật sự tạo điều kiện cho y tế cơ sở phát huy tiềm năng và thế mạnh, điều đó dẫn tới người dân sẽ lại tiếp tục vượt tuyến, chịu chi phí cao cho chăm sóc sức khỏe, các bệnh viện tuyến trên tiếp tục quá tải và sự hài lòng khó được cải thiện.

“Những quy định như phạm vi hoạt động chuyên môn của người hành nghề, danh mục kỹ thuật tại trạm y tế xã hay chính sách thông tuyến bảo hiểm y tế và một số quy định khác đã làm giảm lượng người bệnh đến khám, chữa bệnh tại tuyến y tế xã, bệnh viện tuyến huyện. Thêm vào đó, tuyến y tế cơ sở hạn chế phát triển chuyên môn, thiếu thuốc tốt, trang thiết bị cần thiết, các thầy thuốc giỏi, trình độ cao đã dịch chuyển về làm việc ở các bệnh viện tuyến trên và khu vực tư nhân. Người dân chưa được khám, phát hiện, quản lý, theo dõi các bệnh mạn tính như huyết áp, tiểu đường,… một cách bài bản, thường xuyên, liên tục” - Tiến sĩ Trần Thị Nhị Hà phân tích.

Tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Hòa - Phó tổng Giám đốc bảo hiểm xã hội Việt Nam cho rằng, tại tuyến xã hiện có 182 danh mục kỹ thuật được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán, nhưng hiện các trạm y tế xã chưa thực hiện được khoảng 50% danh mục, chưa được bảo hiểm y tế thanh toán khoảng 50% số danh mục kỹ thuật thuộc phạm vi được triển khai. Luật Bảo hiểm y tế đang sửa đổi trong đó có tháo gỡ khó khăn cho y tế cơ sở, ưu tiên ngân sách cho trạm y tế, chú trọng các chính sách thanh toán về bảo hiểm y tế.

Thông tin được đưa ra từ hội thảo cho thấy, có 10 nhóm bệnh nhập viện cao nhất như tim mạch, huyết áp, đái tháo đường,… Nếu những nhóm bệnh này được kiểm soát tốt ngay tại y tế cơ sở thì sẽ giảm được khoảng 80% các ca nhập viện. Ngoài ra, theo một nghiên cứu tại Việt Nam, khoảng 30% các trường hợp nhập viện nội trú có thể dự phòng được thông qua việc tăng cường chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Trong dịp này, các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia đầu ngành tham luận, trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm trong công tác xây dựng chính sách, chiến lược phát triển hệ thống y tế cơ sở trong tình hình mới cũng như các mô hình, giải pháp thực tiễn nhằm nâng cao năng lực y tế cơ sở.

Thái Tuyền – Thụy Hợp