Đem “ánh sáng” cho người bệnh qua phẫu thuật cắt dịch kính

Dịch kính võng mạc là gì?

Võng mạc là lớp thần kinh lót ở thành trong nhãn cầu, võng mạc có vai trò hấp thụ tín hiệu ánh sáng, sau đó truyền tín hiệu lên não giúp chúng ta nhìn thấy được. 

Dịch kính là một khối gel trong suốt nằm sau thủy tinh thể, lấp đầy 80% thể tích nhãn cầu, có chức năng tiếp truyền các tia sáng từ ngoài vào võng mạc, cung cấp dinh dưỡng cho thủy tinh thể và võng mạc. Đồng thời, nó cũng tạo áp lực để cố định hình dạng của thủy tinh thể, giúp thủy tinh thể tập trung hình ảnh sắc nét trên võng mạc.

Tùy theo mức độ tổn thương ở vùng dịch kính võng mạc, người bệnh sẽ mờ mắt ở những mức độ khác nhau, những trường hợp nặng có thể dẫn đến mù lòa.

Phẫu thuật cắt dịch kính - Lấy lại “ánh sáng” cho nhiều người bệnh 

Đến bệnh viện điều trị, ông P.T.H (55 tuổi, ngụ Long An) trong tình trạng mắt trái tự nhiên mờ đột ngột từ 3 ngày trước, chỉ có thể đếm được các ngón tay trước mặt ở khoảng cách tối đa 2 mét. Bệnh nhân đến khám và được chuyển tuyến từ bệnh viện tỉnh đến Bệnh viện Mắt TP. HCM do vượt quá khả năng điều trị. Qua thăm khám và thực hiện những chỉ định cận lâm sàng, đội ngũ y bác sĩ Khoa Dịch kính Võng mạc chẩn đoán bệnh nhân này bị bong võng mạc ở mắt trái, cần phải phẫu thuật sớm, nếu không sẽ có nguy cơ mù lòa vĩnh viễn. Theo đó, ê-kíp phẫu thuật đã thực hiện phẫu thuật cắt dịch kính bằng đầu cắt 23G kèm bơm gas nội nhãn cho người bệnh. Sau 30 phút phẫu thuật, bệnh nhân được hướng dẫn duy trì tư thế năm sấp sau khi mổ và xuất viện ngay trong ngày. Đến tái khám sau 4 tuần kể từ ngày phẫu thuật, người bệnh đạt thị lực 4/10.

Tương tự như trường hợp ông P.T.H, nhiều người bệnh đã lấy lại được “ánh sáng” từ phương pháp phẫu thuật này.

Nếu như trước đây, người bệnh khi mắc những bệnh lý dịch kính, võng mạc thường khó điều trị, chưa có phương pháp điều trị hiệu quả và dẫn đến mù lòa.

Ngày nay, phẫu thuật cắt dịch kính bằng dao 23G hoặc 25G là một loại phẫu thuật tiêu biểu chiếm hơn 95% các loại phẫu thuật tại Khoa Dịch kính Võng mạc ở Bệnh viện Mắt TP. HCM.

Phẫu thuật cắt dịch kính là phẫu thuật loại bỏ một phần hoặc toàn bộ dịch kính trong mắt để phục vụ việc điều trị bệnh lý trên võng mạc. Phẫu thuật cắt dịch kính thường được thực hiện để điều trị những bệnh lý võng mạc, dịch kính như bong võng mạc, lỗ hoàng điểm, xuất huyết dịch kính... Ngoài ra, cắt dịch kính còn được chỉ định trong những trường hợp tổn thương mắt nặng nề sau chấn thương hoặc phẫu thuật nội nhãn có biến chứng. Phẫu thuật này đòi hỏi sử dụng nhiều máy móc hiện đại như máy cắt dịch kính, kính hiển vi phẫu thuật… Đồng thời, phẫu thuật viên cũng cần nhiều thời gian đào tạo hơn so với những phẫu thuật nhãn khoa khác. 

Từ năm 2007, bệnh viện đã áp dụng kỹ thuật này với dao 23G, đường kính dụng cụ chỉ 0.65mm. Thời gian phẫu thuật được rút ngắn chỉ còn 20-60 phút/ca. Nhiều trường hợp không cần khâu vết mổ, hậu phẫu nhẹ nhàng, bệnh nhân có thể về nhà ngay sau mổ. Những năm gần đây, với việc sử dụng dao 25G, đường kính dụng cụ chỉ còn 0.5mm, những sang chấn cho mắt sau phẫu thuật thậm chí còn được giảm thiểu hơn so với dao 23G, điều này đặc biệt quan trọng khi phẫu thuật trên mắt trẻ em.

Phẫu thuật cắt dịch kính đã và đang được thực hiện thường quy tại khoa Dịch kính Võng mạc, Bệnh viện Mắt TP. HCM. Mỗi tháng, Khoa tiếp nhận và phẫu thuật trung bình 400 ca với phương pháp phẫu thuật này. Qua hơn 18 năm với nhiều cải tiến về kỹ thuật, trang thiết bị, cập nhật những tiến bộ của thế giới, phẫu thuật cắt dịch kính đã mang lại “ánh sáng” cho hàng chục ngàn bệnh nhân ở miền Nam Việt Nam. Hiện nay, Khoa Dịch kính Võng mạc, Bệnh viện Mắt TP. HCM là nơi tiếp nhận điều trị nhiều người bệnh nặng và cũng là nơi đào tạo cho nhiều phẫu thuật viên Dịch kính Võng mạc tại TP. HCM và các tỉnh thành trong cả nước.

BS.CKII Hứa Anh Đức

Khoa Dịch kính Võng mạc - Bệnh viện Mắt TP. HCM