Cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý rác thải nhựa

Đúng đắn và cần thiết

Trong bối cảnh ô nhiễm nhựa ngày càng nghiêm trọng, việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý rác thải nhựa đang trở thành xu hướng tất yếu. Ứng dụng công nghệ số không chỉ giúp nâng cao hiệu quả thu gom, phân loại, tái chế mà còn tăng cường minh bạch, giám sát và quản lý dữ liệu chất thải một cách chính xác, đồng bộ.

Nhiều địa phương, doanh nghiệp đã triển khai các nền tảng số như phần mềm quản lý rác thải, ứng dụng theo dõi lượng rác phát sinh, hệ thống định vị xe thu gom, mã QR nhận diện loại rác... Từ đó, góp phần hình thành hệ sinh thái quản lý rác thải nhựa thông minh.

Chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS Vũ Thanh Ca - giảng viên cao cấp Khoa Môi trường, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội - cho rằng, việc đẩy mạnh số hóa trong quản lý nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực thuế, phí và môi trường là một hướng đi đúng đắn và cần thiết.

Khi chưa có hệ thống dữ liệu đầy đủ, minh bạch, việc đánh giá và ra quyết định sẽ thiếu chính xác, từ đó dễ dẫn đến sự bất công trong quản lý. Việc ứng dụng công nghệ, kết hợp số hóa với cơ chế hậu kiểm sẽ là bước đột phá. Khi có dữ liệu đầy đủ và chính xác, chúng ta có thể giảm bớt thủ tục cấp phép ban đầu - vốn đang quá rườm rà hiện nay. Thay vào đó, hậu kiểm trên nền tảng dữ liệu số sẽ giúp đưa ra quyết định đúng đắn, phù hợp với thực tiễn và tăng tính công bằng.

"Đặc biệt, trong lĩnh vực quản lý chất thải, nhất là rác thải nhựa, việc ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo sẽ góp phần cải thiện hiệu quả quản lý, giám sát và xử lý. Đây là một trong những nhiệm vụ cần được đẩy mạnh trong thời gian tới để bảo vệ môi trường và phát triển bền vững" - PGS.TS Vũ Thanh Ca nhấn mạnh.

Sẽ tạo bước đột phá

Chia sẻ với Báo Lao Động, ông Nguyễn Trung Thắng - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách nông nghiệp và môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường - cho biết, Bộ đang tập trung xây dựng các nghị định riêng, quy định trách nhiệm tái chế của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu, trong đó có nhóm sản phẩm bao bì, bao gồm cả bao bì nhựa.

Song song với đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng tiến hành sửa đổi Nghị định số 45/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, đặc biệt ở nội dung liên quan đến quản lý chất thải sinh hoạt.

Cùng với việc hoàn thiện hành lang pháp lý, Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định một số định hướng quan trọng trong thời gian tới.

Thứ nhất, cần hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đối với các sản phẩm tái chế, đặc biệt là các quy định về mức tái chế, tỉ lệ tái chế áp dụng đối với bao bì nhựa.

Thứ hai, cần nghiên cứu, đánh giá thực tiễn để điều chỉnh chính sách thuế, phí đối với các sản phẩm nhựa dùng một lần, nhằm hạn chế tiêu dùng và thúc đẩy chuyển đổi sang các vật liệu thân thiện môi trường.

Đặc biệt, ông Nguyễn Trung Thắng còn nhấn mạnh vai trò của chuyển đổi số và ứng dụng khoa học - công nghệ trong công tác quản lý rác thải nhựa. Các nền tảng số, mô hình kinh doanh mới dựa trên dữ liệu, cùng với các công nghệ như trí tuệ nhân tạo hay dữ liệu lớn cần được ứng dụng sâu rộng nhằm hỗ trợ người dân phân loại rác, nâng cao khả năng tái chế và tối ưu hóa toàn bộ chuỗi quản lý chất thải.

“Việc đồng bộ từ chính sách pháp lý và chuyển đổi công nghệ được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá trong công tác quản lý rác thải nhựa, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường và thúc đẩy phát triển nền kinh tế xanh bền vững” - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách nông nghiệp và môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh.

Theo Báo Điện tử Chính Phủ