Bộ Y tế tổ chức hội thảo chuyên đề công tác dân số năm 2024

Tham dự hội thảo có đại diện UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; lãnh đạo một số Vụ, Văn phòng Bộ Y tế, Công đoàn Y tế Việt Nam; các trung tâm sàng lọc trước và sau sinh; Sở Y tế, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình các tỉnh từ TP. Đà Nẵng trở vào…

Báo cáo tại hội thảo, đại diện Cục Dân số cho biết: Năm 2024, là năm khởi đầu cho giai đoạn II thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW (khóa XII) và chương trình hành động của Chính phủ về công tác dân số trong tình hình mới. Nhìn lại chặng đường sau 5 năm thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW và chương trình hành động của Chính phủ về công tác dân số, dưới sự quan tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; sự phối hợp của các Bộ, ngành, đoàn thể, sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ y tế và cấp ủy, chính quyền địa phương, công tác dân số đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chiến lược Dân số Việt Nam và các chương trình, đề án về dân số đến năm 2030. Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện. Các tỉnh, thành phố cũng đã ban hành các chương trình, đề án, kế hoạch dựa trên tình hình thực tế tại địa phương và cũng đã bố trí ngân sách địa phương để thực hiện, nhiều tỉnh, thành phố đã ban hành Nghị quyết chuyên đề quy định về chính sách dân số…

Kết quả công tác dân số thời gian qua và 6 tháng đầu năm 2024 tiếp tục được Đảng, Chính phủ, Bộ Y tế, chính quyền các cấp, các ngành quan tâm và đạt một số kết quả như, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 527/QĐ-TTg ngày 18/6/2024 về kiện toàn Ban chỉ đạo Quốc gia Dân số và Phát triển, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long làm Trưởng ban; Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BYT quy định chức năng nhiệm vụ, quyền hạn của Chi cục Dân số; Ban cán sự Đảng Bộ Y tế báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Nghị Quyết số 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới; Cục Dân số đã chủ động hướng dẫn các địa phương thực hiện chỉ tiêu kế hoạch 2024; hướng dẫn các hoạt động chuyên môn cũng như chủ động xây dựng, triển khai thử nghiệm các mô hình về dân số ngay từ đầu năm để nhân rộng ra toàn quốc trong thời gian tới sau khi đã đánh giá kết quả; hướng dẫn và triển khai tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thalassemia Thế giới (8/5); ngày Dân số Thế giới (11/7) năm 2024…

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế ghi nhận và đánh giá cao và chia sẻ những khó khăn, vướng mắc, bất cập của công tác dân số trong thời gian qua.

Tuy nhiên, công tác dân số hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức như: Xuất hiện xu hướng mức sinh xuống thấp, tỉ số giới tính khi sinh vẫn còn ở mức cao; tổng tỷ suất sinh (số con trung bình của một phụ nữ) dự kiến không đạt chỉ tiêu kế hoạch năm đề ra; 6/8 chỉ tiêu chuyên môn đạt tỉ lệ thấp và dự kiến không đạt chỉ tiêu kế hoạch năm nếu không có giải pháp căn cơ, kịp thời, cố gắng, nỗ lực. Nguồn lực đầu tư cho công tác dân số ở các cấp đều bị cắt giảm nhiều; tổ chức bộ máy, cán bộ làm công tác dân số ở cả Trung ương và địa phương còn biến động; kết quả sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW cho thấy nhiều nhóm mục tiêu, chỉ tiêu đạt thấp và sẽ khó đạt được mục tiêu đề ra đến năm 2030.

Để hoàn thành các chỉ tiêu được giao, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đề nghị:

Đối với Cục Dân số:

Khẩn trương phối hợp với các Bộ, ngành liên quan và tập trung vào hoàn thiện thể chế, cụ thể là chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ xây dựng Dự án Luật Dân số trình Chính phủ vào tháng 12/2024 và đề xuất đưa dự án Luật Dân số vào chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2026; tổ chức sơ kết 05 năm thực hiện Chiến lược Dân số đến năm 2030; chủ động xây dựng các Đề án, văn bản quy phạm pháp luật được Bộ Y tế giao theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 9/5/2024 của Chính phủ ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện NQ số 42-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội;

Đầu mối phối hợp với các Bộ, ngành liên quan chủ động tham mưu cho Ban chỉ đạo Quốc gia về Dân số và phát triển chỉ đạo triển khai các nội dung trọng tâm của công tác dân số. Chỉ đạo đôn đốc các địa phương chưa thực hiện khẩn trương tham mưu trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và đổi tên Chi Cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình thành Chi cục Dân số thuộc Sở Y tế theo hướng dẫn tại Thông tư số 34/2023/TT-BYT ngày 31/12/2023 của Bộ trưởng Bộ Y tế;

Tập trung chỉ đạo điều hành, hướng dẫn, hỗ trợ chuyên môn nghiệp vụ nói chung và hỗ trợ các địa phương gặp khó khăn trong việc mua phương tiện tránh thai nói riêng để phấn đấu thực hiện và hoàn thành các chỉ tiêu về dân số được giao năm 2024. Tăng cường làm việc, hướng dẫn các tỉnh/thành phố có tỉ lệ thực hiện chỉ tiêu kế hoạch thấp; tổ chức bộ máy không ổn định, bố trí kinh phí ít để xác định nguyên nhân, đề xuất các giải pháp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho địa phương;

Tăng cường truyền thông về công tác dân số, chú trọng truyền thông nhân các sự kiện để tạo sự lan tỏa lớn. Xây dựng các tài liệu, thông điệp truyền thông mẫu để gửi các địa phương áp dụng. Đổi mới nội dung và phương thức truyền thông.

Đối với Sở Y tế, Chi cục Dân số các tỉnh, thành phố:

Tiếp tục thực hiện hiệu quả các chương trình, đề án, kế hoạch năm 2024 và xây dựng kế hoạch năm 2025;

Tham mưu cho UBND tỉnh ổn định tổ chức bộ máy, cán bộ làm công tác dân số các cấp, đặc biệt là giữ ổn định Chi cục Dân số thuộc Sở Y tế, phân công cán bộ làm công tác dân số theo đúng vị trí việc làm. Các tỉnh, thành phố chưa kiện toàn Ban Chỉ đạo Công tác Dân số và phát triển cần khẩn trương tham mưu xây dựng và trình UBND tỉnh, thành phố; ban hành Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Chi cục Dân số theo Thông tư số 34/2023/TT-BYT;

Các tỉnh, thành phố chưa ban hành cần khẩn trương tham mưu xây dựng và ban và trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành các Nghị quyết gồm: Nghị quyết về chính sách dân số trong tình hình mới; Nghị quyết về nội dung, định mức chi cho các hoạt động về y tế-dân số; Nghị quyết về mức chi bồi dưỡng hằng tháng cho cộng tác viên dân số;

Tập trung triển khai quyết liệt và đồng bộ các giải pháp, hoạt động về truyền thông, điều chỉnh mức sinh, cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, tâm soát, điều trị bệnh, tật trước sinh, sơ sinh, tư vấn và kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi... để phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu, kế hoạch năm 2024 được giao;

Tăng cường công tác truyền thông về công tác dân số. Vận động, tranh thủ sự ủng hộ của các cấp uỷ, chính quyền, sự tham gia của các Ban, ngành đoàn thể và đặc biệt là việc phát huy vai trò của Ban chỉ đạo công tác Dân số và phát triển các cấp. Tăng cường đào tạo, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ, thanh tra, kiểm tra. Quan tâm, động viên, khích lệ đội ngũ cán bộ làm công tác dân số khắc phục khó khăn, phát huy truyền thống, tinh thần đoàn kết, vượt khó, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao của ngành trong bối cảnh khó khăn chung của ngành y tế.

Tại hội thảo, các đại biểu đã nêu lên những vướng mắc, khó khăn và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác dân số như: huy động và bố trí nguồn lực; công tác phối hợp, vai trò tham mưu điều phối về công tác dân số, truyền thông, vận động thay đổi nhận thức cho người dân, mỗi gia đình nên sinh đủ 2 con…

Theo Bộ Y tế