Nguyên nhân chủ yếu gây viêm phổi ở trẻ sơ sinh thường do vi khuẩn, trong đó phổ biến và nguy hiểm nhất là phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae). Ngoài ra, các yếu tố như điều kiện vệ sinh kém, không khí lạnh vào mùa đông, hay việc trẻ tiếp xúc với người đang mắc bệnh đường hô hấp cũng có thể làm gia tăng nguy cơ mắc viêm phổi. Hệ miễn dịch còn non yếu của trẻ sơ sinh càng khiến bệnh dễ phát triển nhanh và diễn biến khó lường.

Các triệu chứng viêm phổi ở trẻ sơ sinh thường khá giống với các bệnh tai–mũi–họng thông thường, do đó dễ khiến cha mẹ chủ quan. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, viêm phổi ở trẻ thường biểu hiện khá rõ ràng và có thể nhận biết nếu theo dõi kỹ.

Trẻ có thể bắt đầu với triệu chứng ho – đây là dấu hiệu điển hình. Các cơn ho thường dai dẳng, ho từng cơn, ho rút cổ, đôi khi có tiếng rít. Trẻ thường đỏ mặt, chảy nước mắt khi ho và có thể nôn trớ ngay trong hoặc sau cơn ho. Ngoài ho, trẻ bị viêm phổi thường thở rất nhanh, thở gấp, cánh mũi phập phồng, hõm lồng ngực bị rút vào rõ rệt khi thở, đi kèm là biểu hiện đau ngực khiến trẻ khó chịu, hay quấy khóc. Một số trường hợp nặng còn ghi nhận dấu hiệu mặt và môi trẻ tím tái do thiếu oxy.

Sốt cũng là triệu chứng phổ biến, có thể là sốt nhẹ kéo dài hoặc sốt cao từng cơn. Ở một số trẻ, có thể xuất hiện hạch ở cổ. Nếu trẻ lừ đừ, bú kém hoặc bỏ bú, kèm theo các biểu hiện trên thì cha mẹ cần lập tức đưa trẻ đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Việc xử trí viêm phổi ở trẻ sơ sinh cần được thực hiện nghiêm túc và đúng chuyên môn. Hầu hết các trường hợp trẻ sơ sinh bị viêm phổi cần được nhập viện để điều trị nội trú, theo dõi sát sao các chỉ số hô hấp, và điều chỉnh phác đồ theo diễn biến bệnh. Ngoài điều trị y tế, việc chăm sóc hỗ trợ tại nhà cũng đóng vai trò rất quan trọng.

Cha mẹ cần chú ý vệ sinh mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý để giúp làm sạch và thông thoáng đường thở. Khi trẻ sốt, nên chườm ấm ở các vị trí như trán, nách, bẹn để hạ nhiệt. Trong trường hợp trẻ sốt trên 38 độ C, cần liên hệ bác sĩ để được hướng dẫn sử dụng thuốc hạ sốt phù hợp. Không gian sống của trẻ cần được giữ ấm vừa phải, nhiệt độ lý tưởng từ 27 đến 29 độ C, độ ẩm không quá cao cũng không quá khô. Tuyệt đối không tự ý sử dụng kháng sinh hoặc thuốc điều trị nếu chưa có chỉ định từ bác sĩ.

Tóm lại, viêm phổi là một trong những bệnh hô hấp nguy hiểm hàng đầu ở trẻ sơ sinh. Vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt lưu tâm đến các biểu hiện bất thường của trẻ, chủ động đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị sớm. Phát hiện sớm – điều trị đúng sẽ là chìa khóa bảo vệ sức khỏe và tính mạng cho trẻ trong những năm tháng đầu đời.

Khánh Hà