Người phụ nữ khám phá ra ADN và bi kịch bị lịch sử lãng quên
Rosalind Franklin sinh ra ở London, Anh, năm 1920, trong một gia đình Do Thái giàu có. Cha bà là chủ ngân hàng, mẹ là thành viên phong trào quyền bầu cử của phụ nữ Anh. Ngay từ khi còn nhỏ, Franklin đã quan tâm và thể hiện năng lực xuất chúng trong lĩnh vực khoa học và toán học.
Rosalind Franklin
Franklin theo học trường St. Paul, trường toàn nữ sinh chú trọng khoa học và toán học. Sau đó, bà tiếp tục học Đại học Newnham (thuộc Đại học Cambridge) và lấy bằng Khoa học tự nhiên, năm 1941.
Franklin nhận được học bổng theo học tại Laboratoire Central des Services Chimiques de l'Etat ở Paris (Pháp). Tại đây, bà tập trung nghiên cứu về tính hóa vật lý của than.
Tấm hình X quang về ADN đầu tiên
Năm 1946, Franklin trở lại Anh làm cộng tác viên nghiên cứu tại King's College London, nơi bà bắt đầu nghiên cứu về tia X quang.
Franklin nhanh chóng khẳng định là một nhà tinh thể học tia X lành nghề và có những đóng góp đáng kể cho lĩnh vực này. Bà đã nghiên cứu cấu trúc của các phân tử hữu cơ khác nhau, bao gồm cấu trúc của virus khảm thuốc lá. Đây là loại virus đầu tiên được nghiên cứu bằng phương pháp tinh thể học tia X.
Rosalind Franklin thể hiện sự xuất chúng từ bé thơ
Năm 1951, Franklin được giao nhiệm vụ nghiên cứu cấu trúc của ADN - phân tử di truyền mang các hướng dẫn cho sự phát triển và chức năng của tất cả các sinh vật sống. Cấu trúc của ADN từng là chủ đề của nhiều suy đoán, nhưng bản chất chính xác của nó vẫn chưa được biết.
Franklin nghiên cứu cấu trúc ADN với tinh thần nghiêm túc đặc trưng và tỉ mẩn đến từng chi tiết. Bà đã dành nhiều tháng để tinh chế và chuẩn bị các mẫu sợi ADN chất lượng cao, sau đó đưa vào tinh thể học tia X.
“Photo 51” được Rosalind chụp lại hình dạng của ADN bằng máy tia X
Những nỗ lực của Franklin đã được đền đáp. Bà đã thu được một mẫu nhiễu xạ có độ phân giải cao cung cấp thông tin chính về cấu trúc của phân tử ADN.
Bức ảnh được đặt biệt danh Photo 51 hay Photograph n°51 (bức ảnh số 51) đặt nền móng quyết định trong việc xác định cấu trúc của ADN.
Sự tôn vinh muộn màng
Thời bấy giờ, trong khi 2 nhà sinh học khác là Francis Crick và James Watson đang cố gắng xây dựng một mô hình lý thuyết của ADN nhưng bất thành, Franklin đã cho họ xem tấm hình số 51 của bà cùng với bản tóm tắt nghiên cứu chưa được công bố.
Năm 1953, 2 nhà khoa học xuất bản nghiên cứu về cấu trúc xoắn kép của ADN dựa phần lớn vào dữ liệu của Franklin. Họ không thừa nhận những đóng góp của bà trong bài báo mà chỉ chú thích nhỏ về việc tham khảo tư liệu “chưa được xuất bản” của bà.
Công trình đã giúp Watson và Crick nhận giải thưởng Nobel Y Sinh vào năm 1962. Franklin bị cướp công.
Trong một chuyến công tác đến Mỹ, Franklin nhận ra mình không thể mặc váy do có u sưng to ở bụng. Bà được chẩn đoán có 2 khối u và phải tiến hành phẫu thuật.
Ngay cả trong quá trình điều trị ung thư, Franklin vẫn tiếp tục làm việc. Bà cùng nhóm cộng tác tiếp tục có nhiều cống hiến, đặc biệt là khám phá ra virus gây bệnh khảm trên cây thuốc lá và virus gây bệnh bại liệt.
Năm 1958, bà qua đời ở tuổi 37 do viêm cuống phổi, ung thư biểu bì và ung thư buồng trứng. Việc tiếp xúc thường xuyên với tia X được xem là nguyên nhân gây ra các căn bệnh này.
Mãi những năm gần đây, bà mới được vinh danh là người phụ nữ tiên phong với những cống hiến vượt lên trên chủ nghĩa phân biệt giới tính trong khoa học đương thời.
Năm 2018, tên bà được đặt cho Viện nghiên cứu Rosalind Franklin chuyên về y học trực thuộc Chính phủ Vương quốc Anh.
Theo Tử Huy (Vietnamnet, Nature, Britannica)
https://vietnamnet.vn/cuoc-doi-day-bat-cong-cua-nguoi-phu-nu-kham-pha-ra-adn-2128008.html
- Sản phẩm vì sức khỏe
-
Cà Mau: Tăng cường thực hiện công tác chăm sóc sức khỏe người lao động, phòng chống bệnh nghề nghiệp
Chủ tịch UBND tỉnh vừa có công văn chỉ đạo các Sở: Y tế, Lao động - Thương binh và Xã hội, Xây dựng, Công Thương, Thông tin và Truyền thông, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; UBND các huyện, TP. Cà Mau tăng cường thực hiện công tác chăm sóc sức khỏe người lao động, phòng chống bệnh nghề nghiệp.March 28 at 2:27 pm -
Đà Nẵng: Lồng ghép nội dung giáo dục phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội vào chương trình giáo dục
Vừa qua, UBND TP. Đà Nẵng ban hành Kế hoạch số 72/KH-UBND về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 02/CT-TTg ngày 26/1/2024 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội trong học sinh, sinh viên trên địa bàn thành phố.March 26 at 5:00 pm -
Đồng Tháp: 3.000 người tham gia Ngày chạy Olympic vì sức khoẻ toàn dân năm 2024
Sáng 23/3, tại TP. Cao Lãnh diễn ra lễ phát động cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” và Ngày chạy Olympic vì sức khoẻ toàn dân, với sự tham dự của khoảng 3.000 người là cán bộ, công chức, viên chức, chiến sĩ (công an, quân đội), học sinh, sinh viên và đoàn thanh niên trên địa bàn tỉnh.March 25 at 1:58 pm -
Khai mạc hội khỏe Phù Đổng tỉnh Quảng Ngãi lần thứ XIV
Tối 24/3, đã diễn ra lễ khai mạc hội khỏe Phù Đổng tỉnh Quảng Ngãi lần thứ XIV năm 2024. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đặng Ngọc Huy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Trần Hoàng Tuấn và các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy tham dự lễ khai mạc.March 25 at 1:58 pm