Lưu ý khi tiêm vắc xin phòng cúm

Những người nên tiêm phòng cúm

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), những người sau đây nên tiêm vắc xin phòng cúm hàng năm: Trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi; người cao tuổi (thường là từ 65 tuổi trở lên); phụ nữ mang thai; những người có bệnh mạn tính như bệnh tim, bệnh phổi, HIV/AIDS, đái tháo đường và bệnh gan mạn tính; những người có hệ thống miễn dịch yếu, bao gồm những người đang điều trị ung thư...; nhân viên y tế và những người chăm sóc người có nguy cơ cao bị biến chứng từ cúm.

Tuy nhiên, nên thảo luận với bác sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ y tế của mình trước khi tiêm vắc xin phòng cúm, đặc biệt nếu bạn có bất kỳ tình trạng y tế nào đặc biệt.

Ai không nên tiêm phòng cúm

Các loại vắc xin phòng cúm khác nhau được chấp thuận sử dụng cho những người ở các nhóm tuổi khác nhau. Ngoài ra, một số loại vắc xin không được khuyến khích cho một số nhóm người nhất định.

Để xác định vắc xin phòng cúm có phù hợp hay không, cần xem xét các tình trạng cụ thể bao gồm: Tuổi tác, sức khỏe (hiện tại và quá khứ) của một người và bất kỳ dị ứng nào với vắc xin cúm hoặc các thành phần của vắc xin.

Nói chung, vắc xin không được sử dụng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi vì trẻ còn quá nhỏ. Những người bị dị ứng nặng nên tham khảo ý kiến bác sĩ và được sàng lọc trước khi tiêm chủng.

Bên cạnh đó, những đối tượng sau không được khuyến nghị tiêm phòng bệnh cúm mùa: Quá mẫn cảm với các hoạt chất, với bất kỳ tá dược liệt kê trong mục "thành phần" hoặc bất kỳ chất nào có trong sản phẩm; hoãn tiêm vắc xin với những người bị sốt vừa hay sốt cao hay bị bệnh cấp tính; đối tượng đã có tiền sử dị ứng với vắc xin cúm trước đó; người bị dị ứng với trứng; đối tượng từng mắc hội chứng Guilliain-Barre trong khoảng 6 tuần sau khi tiêm ngừa bệnh cúm.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo chỉ cần tiêm nhắc lại vắc xin cúm hàng năm, luôn cách tối thiểu 12 tháng so với mũi trước.

Tại sao nên tiêm vắc xin cúm hàng năm

Theo CDC Hoa Kỳ, cần tiêm vắc xin cúm hàng năm vì khả năng bảo vệ miễn dịch của một người giảm dần theo thời gian, do đó cần tiêm vắc xin cúm hàng năm để được bảo vệ tối ưu; do virus cúm liên tục thay đổi nên thành phần của vắc xin cúm được xem xét hàng năm và vắc xin được cập nhật để giúp bảo vệ chống lại các loại virus phổ biến nhất của mùa mới.

Thời điểm nào nên tiêm phòng cúm

Vắc xin phòng cúm thường được tiêm vào mùa cúm, trước khi virus cúm bắt đầu lưu hành rộng rãi. Trong nhiều quốc gia, mùa cúm thường bắt đầu vào cuối mùa thu và kéo dài qua mùa đông.

Tại Việt Nam đỉnh của dịch cúm mùa vào khoảng tháng 3, 4 và tháng 9, 10 hằng năm. Do đó, nên đi tiêm phòng vào trước những thời gian này khoảng 2 đến 4 tuần, để cơ thể có thời gian tạo ra đủ kháng thể chống lại virus.

Tuy nhiên, nếu chưa tiêm vắc xin và mùa cúm đã bắt đầu thì vẫn nên tiêm vắc xin cúm. Mặc dù vắc xin mất khoảng hai tuần để cung cấp bảo vệ đầy đủ, nhưng vẫn có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nếu tiếp xúc với virus cúm.

Một số nhóm có nguy cơ cao nên cân nhắc khuyến nghị dưới đây:

Người lớn trên 65 tuổi thường nên chủng ngừa trước mùa cúm để vắc xin có hiệu quả cao nhất. 

Trẻ em dưới 9 tuổi chưa bị cúm và chưa tiêm phòng cúm trước đó, nên tiêm 2 liều vắc xin cúm (nghĩa là trẻ nên tiêm vắc xin ngay khi có vắc xin vì khoảng thời gian giữa 2 liều ít nhất là 1 tháng).

Phụ nữ mang thai 3 tháng cuối nên cân nhắc tiêm phòng sớm để bảo vệ con trong những tháng đầu đời (vì trẻ sơ sinh không thể tiêm phòng được).

BS Mỹ Huyền – Thái Tuyền