Long An: Hội thảo phân loại rác tại nguồn

Thời gian qua, tại tỉnh Long An, việc quản lý chất thải rắn sinh hoạt luôn được tỉnh quan tâm và ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện. Tỉnh đã được tổ chức WWF hỗ trợ xây dựng đề án quản lý chất thải rắn sinh hoạt cho tỉnh Long An và thực hiện các hoạt động thí điểm từ năm 2018.

Dự án đã triển khai thí điểm ở khu vực đô thị, cụ thể là tại phường 3, TP, Tân An và đã đạt được kết quả khả quan. Đúc kết kinh nghiệm từ mô hình tại phường 3, TP. Tân An, UBND tỉnh Long An đã ban hành kế hoạch thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn ở khu vực nông thôn, thí điểm tại thị trấn Vĩnh Hưng và xã Thái Trị, huyện Vĩnh Hưng, trong đó, chú trọng việc vận hành dây chuyền sản xuất phân hữu cơ.

Hoạt động thí điểm phân loại rác tại nguồn được triển khai cho 2.710 hộ trên địa bàn thị trấn Vĩnh Hưng và 690 hộ tại xã Thái Trị từ tháng 7/2024. Trong đó, chất thải sinh hoạt được phân thành 3 loại, gồm: Rác hữu cơ; rác tái chế; rác còn lại. Rác hữu cơ sau khi được phân loại sẽ được người dân bỏ vào thùng ủ phân hữu cơ cộng đồng hoặc phát thùng ủ phân hữu cơ cho người dân tự thực hiện tại hộ gia đình. Rác còn lại được phân loại, thu gom và vận chuyển về nhà máy để xử lý. Đối với rác tái chế người dân tự bán phế liệu hoặc tặng cho đội thu gom.

Dự án đã xây dựng hệ thống thu gom và quản lý phí rác thải thông qua phần mềm của GRAC cho khu vực thị trấn Vĩnh Hưng. Mô hình này có thể nâng cấp để tính phí thu gom rác theo thể tích hoặc khối lượng khi quy định việc phân loại rác có hiệu lực.

Qua hơn 1 năm triển khai thực hiện, dự án đã thu gom riêng được khoảng 1,1 - 1,6 tấn rác hữu cơ về nhà máy mỗi ngày để làm phân hữu cơ và các phương án xử lý rác hữu cơ tại chỗ cho các hộ dân và các trường học, ước tính khoảng 1 tấn mỗi ngày tại xã Thái Trị, Vĩnh Bình và Tuyên Bình Tây và các trường học.

Qua quá trình triển khai, dự án đã tạo được thói quen thực hành phân loại rác tại nguồn cho khoảng 60-70% hộ gia đình trong khu vực thí điểm tham gia phân loại rác và giao rác đúng quy định. Dự án cũng đã thành lập và trang bị kiến thức cho tổ giám sát của địa phương có nhiệt huyết và quyết tâm trong việc triển khai mô hình phân loại rác. Hiện nay, người dân Khu phố 4 thị trấn Vĩnh Hưng đã có thể tự ủ phân hữu cơ phục vụ cho việc trồng rau tại hộ gia đình.

Đến nay, công tác phân loại rác tại nguồn tại khu vực nông thôn đã đạt được một số kết quả tích cực; tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình thực hiện vẫn còn tồn tại một số tồn tại, khó khăn như: còn khoảng 20-30% các hộ không tham gia phân loại rác hoặc phân loại đối phó; chất lượng rác sau khi phân loại vẫn còn lẫn tạp chất; phân bón từ nhà máy sản xuất ra chưa có cơ chế để thương mại;…

Tại Hội thảo, đại biểu được nghe Tổ chức WWF, chuyên gia, địa phương, các hộ dân chia sẻ những kết quả, kinh nghiệm thực hiện phân loại rác tại nguồn và sản xuất phân hữu cơ chất lượng cao trong thực tế tại huyện Vĩnh Hưng. Hội thảo là cơ hội để các bên liên quan thảo luận, định hướng lộ trình để áp dụng, duy trì, phát huy hiệu quả dự án và triển khai nhân rộng mô hình rộng rãi cho các địa phương khác trên địa bàn tỉnh.

Bà Nguyễn Thị Diệu Thúy - Giám đốc chương trình WWF – Việt Nam cho biết, qua đánh giá kết quả thí điểm, việc phân loại rác hoàn toàn có thể thực hiện được ở tỉnh, triển khai diện rộng sẽ khả thi. Bà hy vọng tỉnh Long An sẽ tiếp tục duy trì và phát triển mô hình để các tỉnh khác có thể áp dụng; góp phần thay đổi nhận thức rác là thứ bỏ đi thành “rác nhưng không thải”.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Minh Lâm - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An cảm ơn tổ chức WWF đã tài trợ cho tỉnh Long An thực hiện có hiệu quả dự án thí điểm phân loại rác tại thị trấn Vĩnh Hưng và xã Thái Trị, huyện Vĩnh Hưng. Đồng thời, biểu dương UBND huyện Vĩnh Hưng, UBND thị trấn Vĩnh Hưng, UBND xã Thái Trị và các hộ dân đã tích cực hưởng ứng, thực hiện để đạt được các kết quả tích cực.

Ông cho biết kể từ ngày 1/1/2022 triển khai thực hiện Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, theo đó, đến ngày 1/1/2025, rác thải phải được phân loại tại nguồn, các chủ nguồn thải không thực hiện phân loại rác thải sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.

Để chuẩn bị triển khai đồng loạt trên địa bàn tỉnh vào đầu năm 2025, các địa phương phải ưu tiên công tác tuyên truyền Luật Bảo vệ môi trường để mọi tổ chức, công dân, chủ nguồn thải biết được những quy định bảo vệ môi trường, tầm quan trọng của việc phân loại rác tại nguồn để chủ động triển khai thực hiện; tuyên dương các hộ dân làm tốt để tạo sự lan tỏa.

Đối với các sở, ngành tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, các đoàn thể và UBND cấp huyện, nghiên cứu ứng dụng phân hữu cơ vào sản xuất nông nghiệp, đặc biệt vận động các hợp tác xã tham gia hỗ trợ tiêu thụ, thử nghiệm phân hữu cơ vào sản xuất nông nghiệp nhằm quảng bá sản phẩm, tạo thị trường phân hữu cơ từ đó thu hút nhà đầu tư tham gia chuỗi tái chế rác thải, tận dụng tối đa nguồn lợi thu hồi từ rác thải, giảm kinh phí xử lý rác.

Bình An