Hội nghị giao ban tổng kết công tác y tế dự phòng khu vực Tây Nguyên năm 2024, triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2025

Tham dự hội nghị có lãnh đạo Cục Phòng bệnh, Cục An toàn Vệ sinh thực phẩm, Viện Dinh dưỡng, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường, Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe Trung ương cùng đại diện lãnh đạo và các đại biểu thuộc Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên, các Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật 5 tỉnh Tây Nguyên.

Phát biểu khai mạc tại hội nghị, TS.BS Viên Chinh Chiến – Viện Trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên cho biết, Tây Nguyên là địa bàn chiến lược, đất rộng, người thưa và có tới 35,5% là người đồng bào nên luôn phải đối mặt với những khó khăn hơn nhiều các vùng miền khác về công tác y tế dự phòng, đặc biệt là hoạt động tiêm chủng, dinh dưỡng, an toàn thực phẩm.

Theo TS.BS Viên Chinh Chiến, năm 2024 tình hình dịch bệnh truyền nhiễm tại khu vực Tây Nguyên tương đối ổn định. Không ghi nhận các trường hợp bệnh đậu mùa khỉ, cúm A/H5N1, dịch hạch, bạch hầu. Một số dịch bệnh truyền nhiễm tăng so với năm 2023 như: Sởi tăng 1.314 ca, ho gà tăng 39 ca, rubella tăng 4 ca, viêm não Nhật Bản tăng 4 ca. Bệnh dại tuy giảm nhưng vẫn ghi nhận 17 ca tử vong là cao so với cả nước. Đây là những thách thức không nhỏ cho công tác phòng chống dịch bệnh tại Tây Nguyên. Năm 2024 cũng là năm hoạt động tiêm chủng mở rộng còn nhiều bất cập dẫn tới một số chỉ tiêu chưa đạt yêu cầu đặc biệt là tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cho trẻ dưới 1 tuổi. Hoạt động dinh dưỡng đã được chú trọng nhiều hơn thông qua các chương trình quốc gia, đặc biệt tại Tây Nguyên đã thí điểm mô hình lồng ghép tiêm chủng – dinh dưỡng đem lại hiệu quả cao trong việc tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ y tế cho vùng sâu/xa. Đã triển khai thành công mô hình can thiệp cộng đồng phòng suy dinh dưỡng cấp tính bằng sản phẩm BP 100 tại Gia Lai. Hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm và bệnh nghề nghiệp, y học lao động, y tế trường học, nước sạch - vệ sinh môi trường đã có nhiều chuyển biến tích cực song vẫn cần nỗ lực nhiều hơn để đạt chỉ tiêu của Bộ Y tế. Công tác an toàn thực phẩm hoạt động có hiệu quả, hỗ trợ tốt cho việc xác định căn nguyên gây ngộ độc trong vụ ngộ độc.

TS.BS Viên Chinh Chiến dự báo, năm 2025 tình hình bệnh truyền nhiễm trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp, một số bệnh như đậu mùa khỉ, sốt xuất huyết và bệnh sởi có khả năng tiếp tục gia tăng số mắc, đồng thời các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mới nổi, các bệnh lây truyền từ động vật sang người và các bệnh chưa rõ nguyên nhân tiếp tục có nguy cơ xuất hiện, xâm nhập. Năm 2025 cũng là năm ngành y tế vẫn phải đối mặt các thách thức do gánh nặng bệnh tật kép với sự gia tăng tỷ trọng các bệnh không lây nhiễm; tình trạng già hóa dân số, biến đổi khí hậu, đô thị hóa, công nghiệp hóa, toàn cầu hóa, hành vi lối sống bất lợi cho sức khỏe; nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng cao và đa dạng. Trong khi đó, khả năng đáp ứng của hệ thống y tế đặc biệt là tại Tây Nguyên còn hạn chế, đầu tư cho công tác chăm sóc sức khỏe còn chưa bảo đảm nhu cầu thực tiễn. Do đó, việc Bộ Y tế tổ chức hội nghị giao ban y tế dự phòng khu vực Tây Nguyên là hoạt động hết sức quan trọng và cần thiết để đánh giá một cách đầy đủ thành quả công tác y tế dự phòng khu vực Tây Nguyên năm 2024, phân tích các tồn tại, vướng mắc về đưa ra các giải pháp trọng tâm của công tác y tế dự phòng của khu vực trong năm 2025.

Tại hội nghị, các đại biểu đã được nghe các bài báo cáo đến từ đại diện các tỉnh Tây Nguyên như: Báo cáo kết quả hoạt động phòng, chống bệnh dại năm 2024, tồn tại, khó khăn và giải pháp của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Gia Lai; báo cáo tình hình dịch bệnh sởi năm 2024 và các hoạt động phòng chống của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk; báo cáo kết quả hoạt động phòng chống bệnh sốt xuất huyết Dengue năm 2024, các tồn tại, khó khăn và giải pháp của tỉnh Đắk Nông; Đánh giá công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm tại tỉnh Kon Tum năm 2024 và báo cáo kết quả hoạt động chăm sóc sức khỏe người lao động, phòng chống bệnh nghề nghiệp tại tỉnh Lâm Đồng. Sau khi nghe các báo cáo, hội nghị đã cùng thảo luận và chia sẻ các ý kiến về khó khăn trong công tác triển khai tiêm chủng vắc xin, nhất là đối với các đối tượng là người dân tộc thiểu số; các khó khăn khi triển khai công tác phòng, chống bệnh dại; sốt xuất huyết Dengue, ngộ độc thực phẩm; cập nhật dữ liệu lên hệ thống thông tin…

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, thay mặt lãnh đạo Bộ Y tế PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những cố gắng, nỗ lực của đội ngũ cán bộ y tế dự phòng 5 tỉnh Tây Nguyên thời gian qua và đề nghị các đơn vị, địa phương sẽ tiếp tục phát huy truyền thống, quyết tâm, nỗ lực hơn nữa để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong công tác y tế dự phòng nói riêng và sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân nói chung, từ đó góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế xã hội, ổn định đời sống nhân dân.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết: Mặc dù đạt được nhiều kết quả nhưng thực tế, công tác y tế dự phòng các tỉnh Tây Nguyên còn nhiều khó khăn, thách thức. Trong 11 bệnh truyền nhiễm vẫn có 7 bệnh tăng so với năm 2023, vẫn còn 2 bệnh chưa đạt được chỉ tiêu đề ra trong năm 2024, các bệnh sởi, ho gà, sốt xuất huyết Dengue có nguy cơ cao, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng còn cao tại một số tỉnh, tình trạng ngộ độc thực phẩm vẫn còn diễn ra. Vấn đề sức khỏe môi trường, sức khỏe lao động tại nhiều cơ sở, đơn vị tỷ lệ quản lý còn thấp. Đặc biệt lo ngại các đối tượng lao động không được kiểm soát, quản lý về sức khỏe; chất lượng nước sạch chưa đảm bảo; công tác truyền thông chưa đáp ứng được yêu cầu; hệ thống thông tin báo cáo chưa hiệu quả. Bên cạnh đó, các dịch bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết Dengue có sự thay đổi về chu kỳ và sự phối hợp giữa các đơn vị, ban ngành, địa phương chưa thực sự tốt…

Trước những vấn đề trên, để công tác y tế dự phòng đạt hiệu quả hơn nữa, Thứ Trưởng Bộ Y tế đề nghị:

Đối với Sở Y tế các tỉnh Tây Nguyên cần tiếp tục triển khai quyết liệt kế hoạch phòng, chống bệnh truyền nhiễm; đồng thời chủ động tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo cả hệ thống chính trị tham gia vào công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, công tác an toàn vệ sinh thực phẩm, công tác sức khỏe môi trường, sức khỏe nghề nghiệp… đảm bảo kịp thời, hiệu quả, bố trí đủ kinh phí để thực hiện. Giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh trên địa bàn, chủ động phát hiện sớm, triển khai quyết liệt tổng thể các biện pháp phòng, chống dịch, không để bùng phát các ổ dịch. Tiếp tục triển khai tiêm chủng vắc xin đạt tiến độ, tăng cường tổ chức tiêm bù, tiêm vét cho trẻ.

Bên cạnh đó, đảm bảo công tác mua sắm, đấu thầu kịp thời... Đẩy mạnh hoạt động truyền thông, hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh cá nhân và thay đổi hành vi để nâng cao sức khỏe, lưu ý truyền thông theo nhóm nguy cơ tại các vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số bằng nhiều hình thức và bằng nhiều thứ tiếng phù hợp với từng địa phương… Thứ trưởng cũng đề nghị Sở Y tế các tỉnh yêu cầu Trung tâm Kiểm soát bệnh tật rà soát, đánh giá lại tổng thể, toàn diện công tác truyền thông từ hệ thống máy móc, trang thiết bị đến nhân lực, kinh phí, tài liệu truyền thông… Từ đó lên một kế hoạch tổng thể 5 năm về phát triển công tác truyền thông để trong thời gian, công tác truyền thông đạt hiệu quả cao nhất.

Đối với Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên: Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị Viện thành lập đoàn trực tiếp làm việc với lãnh đạo các tỉnh để nắm bắt, giải quyết các khó khăn trong công tác y tế dự phòng mà các đơn vị đang gặp phải. Đồng thời nghiên cứu đặc điểm dịch tễ, yếu tố nguy cơ, dự báo dịch của những bệnh truyền nhiễm, bệnh không lây nhiễm, bệnh mới phát sinh, những yếu tố và quy luật phát triển của bệnh dịch mang tính đặc thù trong khu vực, các yếu tố đặc thù về dinh dưỡng, môi trường, an toàn thực phẩm để đề xuất các biện pháp phù hợp trong thời gian tới; hỗ trợ các địa phương xây dựng các tài liệu truyền thông, thông điệp, sản phẩm truyền thông về phòng, chống dịch bệnh, bệnh không lây nhiễm, dinh dưỡng, an toàn thực phẩm, nước sạch, vệ sinh môi trường, an toàn vệ sinh lao động... phù hợp với phong tục, tập quán, ngôn ngữ và điều kiện kinh tế xã hội của các địa phương.

Thứ trưởng Bộ Y tế cũng đề nghị các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế tổ chức triển khai các hoạt động theo chức năng và nhiệm vụ được giao, phối hợp chặt chẽ với các Viện, các đơn vị y tế địa phương giám sát, hướng dẫn và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai các hoạt động y tế dự phòng tại khu vực Tây Nguyên.

Mai Lê