Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi để đón một mùa xuân trọn vẹn

Đảm bảo chế độ dinh dưỡng vào những ngày Tết

Tết là những ngày thường có sự xáo trộn về nếp sinh hoạt, ăn uống. Trong dịp xuân chúng ta hay ăn nhiều thịt mỡ, uống bia rượu, các chất ngọt nên đối với những người có bệnh tim mạch, nhất là huyết áp, đái tháo đường, nhồi máu cơ tim, bệnh mạch máu não,… bệnh cũng sẽ có nguy cơ phát triển nặng hơn vì các chất này gây xơ vữa động mạch và làm ảnh hưởng xấu đến tình trạng bệnh. Để phòng tránh, nên chú ý vấn đề ăn uống, hạn chế chất kích thích; tập thể dục đều đặn, uống nhiều nước nhất là buổi sáng, uống thuốc đúng liều theo chỉ dẫn của thầy thuốc.

Thêm vào đó, ở NCT mọi cơ quan trong cơ thể đều lão hóa theo năm tháng, sức đề kháng cũng bị giảm đi một cách đáng kể so với lúc còn trẻ. Đồng thời, đối với NCT thì việc ăn cũng gặp nhiều khó khăn, nhất là để nhai nhuyễn thức ăn cũng khó hơn bởi răng đã yếu. NCT sau ăn, thức ăn sẽ lâu tiêu hơn do chức năng của bộ máy tiêu hóa ngày càng giảm sút, các loại men tiêu hóa cũng giảm dần. Đồng thời, chức năng các bộ phận khác của cơ thể có liên quan đến việc tiêu hóa thức ăn cũng càng ngày hoạt động kém đi. Vì vậy, nếu chế độ ăn không hợp lý, nhất là trong các ngày Tết như ăn no quá, nhiều dầu mỡ, ăn quá nhiều bữa trong ngày, ăn các loại thức ăn đã nguội lạnh. Thêm vào đó, nếu dùng các chất kích thích như gia vị, rượu bia, nước giải khát có gas quá mức cho phép thì không những không bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể mà còn làm ảnh hưởng xấu cho sức khỏe của NCT.

Cụ thể, cần bảo đảm ăn uống đúng giờ, đúng bữa. Nên ăn ngày 3 bữa: sáng, trưa, tối; tránh quá bữa, bỏ bữa, ăn nhiều bữa; chỉ nên ăn no vừa tới. Chất lượng bữa ăn cần bảo đảm đủ chất đạm, đường, mỡ, sinh tố và chất vi lượng. Các loại thức ăn tốt với NCT là thịt nạc lợn, gà, bò, cá, tôm, cua, trứng, sữa, các loại đậu; dầu thực vật, gạo tẻ; các rau quả tươi cung cấp cho cơ thể các chất khoáng, vi lượng và các loại vitamin A, B, C, E, beta-caroten như su hào, bắp cải, cà chua, hành, tỏi, húng, mùi, cam, quýt, táo, xoài, đu đủ, dưa hấu, nho, chuối,… Cần chú ý uống đủ nước, nên dùng nước nấu chín, các loại nước ép trái cây tươi. Các loại dưa hành, dưa kiệu là món ăn đi kèm với bánh tét giúp ngon miệng, nhưng đây là một loại thức ăn hay lạm dụng quá mức các hóa chất độc hại và các phụ gia như hàn the, formon có hại đối với sức khỏe NCT.

Ăn rau trong các ngày Tết cũng là một vấn đề rất quan trọng đối với NCT để tránh hiện tượng táo bón, khô da. Trong các bữa ăn, tránh dùng các loại thức ăn đã nguội lạnh hoặc đun nấu rồi nhưng để lâu, dễ bị nhiễm vi sinh vật gây bệnh, dẫn đến ngộ độc thực phẩm. Trong những ngày vui, mỗi bữa ăn NCT cũng có thể uống một ly nhỏ rượu vang, tốt nhất là dùng loại vang đỏ trước khi bắt đầu dùng bữa để kích thích cho sự ăn uống tốt hơn. Rượu vang là loại rượu được khuyến cáo là tốt cho tuần hoàn, chống ôxy hóa và trung hòa được các gốc tự do. Tuy vậy, NCT không nên lạm dụng, đặc biệt là đối với NCT có bệnh tim mạch, dạ dày, đại tràng, các bệnh về đường hô hấp như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Ăn, uống kiêng khem là điều cần thiết nhưng kiêng khem quá mức cũng không tốt vì sẽ làm cơ thể thiếu chất.

Trong dịp Tết, NCT cũng cần lưu ý uống đủ lượng nước cần thiết. Lượng nước đưa vào cơ thể thiếu cũng là một trong những nguyên nhân gây táo bón ở NCT, làm cho da khô nhăn nheo và các chất cặn bã, độc hại đào thải qua đường thận cũng không được thông thoát sẽ bị ứ lại, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Bảo vệ cơ thể trước những thay đổi của thời tiết, môi trường xung quanh

Thời tiết mùa xuân cũng thay đổi nhiều, gần đây không khí lạnh, gió mùa Đông Bắc tăng cường nên ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, nhất là hệ cơ xương khớp. NCT thường hay bị đau khớp gối, cột sống thắt lưng khi sáng ngủ dậy, hoặc đau về đêm gây khó ngủ.

Vào những ngày tết, thời tiết thường hơi se lạnh, ảnh hưởng khá nhiều đến sức khỏe của NCT. Khi gặp tiết trời lạnh, NCT rất dễ mắc các bệnh như cảm lạnh, cúm rất dễ dẫn đến viêm phổi. Trong khi đó các bệnh mạn tính như hen suyễn, thấp khớp, viêm loét dạ dày, tăng huyết áp,… cũng tiến triển nặng, đặc biệt tăng huyết áp dễ gây đột quỵ. Vì vậy, khi ra khỏi nhà NCT cần mặc đủ ấm, hàng ngày cần tắm rửa bằng nước ấm, lau khô ngay và không nên tắm quá lâu. Vào mùa này NCT cũng có thể tập thể dục, vận động thân thể một cách điều độ hàng ngày để khí huyết lưu thông, nhưng không nên đi tập thể dục lúc quá sớm hoặc lúc thời tiết còn lạnh quá. Mỗi lần tập thể dục chỉ nên từ 15 - 20 phút, không nên tập quá lâu.

Theo tập tục thì mọi người thường tắm rửa sạch sẽ trước khi tất niên, với NCT có sức khỏe không được tốt do “đau lâu, ốm dài” thì lại cần được tắm rửa cẩn thận hơn. Nên tắm bằng nước ấm, tắm ở nơi kín không có gió lùa, không nên tắm với thời gian lâu. Nếu NCT sức đã yếu thì nên có sự hỗ trợ của gia đình trong lúc tắm cũng như sau tắm để thân thể được lau khô và mặc quần áo nhanh tránh cảm lạnh đột ngột, đặc biệt là những người có bệnh về tim mạch hoặc rối loạn trí nhớ hoặc đã bị tai biến.

Dù là mùa lạnh nhưng NCT cũng cần vận động cơ thể bằng các hình thức khác nhau, phù hợp với từng người như đi bộ, tập các động tác nhẹ (vặn mình, xoay người, cúi xuống, đứng lên hoặc dẫm chân tại chỗ, xoa bóp cơ, xương khớp,...). Vận động đều đặn hàng ngày nhằm giúp cho khí huyết lưu thông, hạn chế bệnh tật tấn công và sẽ giúp ăn, ngủ tốt hơn. Tuy vậy, dù NCT có sức khỏe tốt cũng không nên vận động với thời gian dài trong mỗi lần tập, một ngày nên vận động từ 30 - 60 phút là vừa và chia làm 3 - 4 lần.

Khi trong gia đình có NCT mà sức khỏe tốt thì chắc chắn rằng việc vui xuân, đón Tết sẽ trở nên ấm áp và hạnh phúc hơn rất nhiều. Vì vậy, chăm sóc sức khỏe cho NCT trong cuộc sống hằng ngày nói chung và đặc biệt trong các ngày vui xuân đón Tết nói riêng là hết sức quan trọng, không những làm tăng thêm sự vui vẻ, đầm ấm cho mỗi gia đình mà còn làm cho mọi người, mọi nhà sống trong cộng đồng cũng được vui vẻ, phấn khởi.

Hồ Ninh