Tiền sản giật là gì?

Tiền sản giật là một biến chứng thai kỳ nghiêm trọng xuất hiện do các cơ quan bị giảm tưới máu vì mạch máu co thắt và nội mạch phù dày thường xảy ra trong 3 tháng cuối thai kỳ (từ tuần 20 trở đi) với 3 triệu chứng: Tăng huyết áp, protein niệu và phù. Những phụ nữ bị cao huyết áp hoặc nồng độ protein trong nước tiểu cao dễ bị tiền sản giật hơn, nhưng có trường hợp phụ nữ mang thai dù có huyết áp bình thường cũng có thể bị tiền sản giật vào tuần 21 thai kỳ.

Tiền sản giật là giai đoạn xảy ra trước khi lên cơn sản giật. Giai đoạn sản giật có thể kéo dài vài giờ, vài ngày, vài tuần hoặc chỉ thoáng qua tuỳ mức độ nặng nhẹ của bệnh.

Nguyên nhân gây tiền sản giật?

Cho đến nay các bác sĩ và các chuyên gia y tế vẫn chưa hiểu rõ nguyên nhân của bệnh tiền sản giật. Một trong những nguyên nhân được cho là do nhau thai – cơ quan nuôi dưỡng thai nhi trong thai kỳ. Trong giai đoạn đầu, mạch máu bắt đầu phát triển để đưa lượng máy đầy đủ đến nhau thai. Ở những thai phụ bị tiền sản giật, những mạch máu đó phát triển không đầy đủ, hẹp hơn các mạch máu bình thường và đáp ứng không đủ các kích thích nội tiết tố, từ đó khiến số lượng máu giảm dần.

Một số yếu tố khác góp phần dẫn đến sự xuất hiện của tiền sản giật bao gồm:

- Thai phụ bị 1 số chứng rối loạn như máu khó đông, có tiền sử mắc bệnh tiểu đường, bệnh thận hoặc bệnh tự miễn như lupus (lở ngoài da) trước đó.

- Có người thân trong nhà như bà, mẹ, cô, dì hay chị em ruột… bị tiền sản giật.

- Bị béo phì, thừa cân trong thai kỳ.

- Phản xạ trong căng tử cung trong đa thai, thai to.

- Thiếu máu cục bộ tử cung – nhau.

Các triệu chứng của tiền sản giật?

Tăng huyết áp: Đây là dấu hiệu sớm nhất của bệnh tiền sản giật.

- Huyết áp tối đa lớn hơn hoặc bằng 140mmHg và huyết áp tối thiểu lớn hơn hoặc bằng 90mmHg (đo 2 lần cách nhau ít nhất 4 giờ khi nghỉ ngơi, xảy ra 20 tuần tuổi thai ở phụ nữ có huyết áp bình thường trước đó)

- Những trường hợp có huyết áp tăng tối đa hơn 30mmHg hoặc huyết áp tối thiểu tăng hơn 15mmHg so với trị số huyết áp có thể bị tiền sản giật.

- Huyết áp càng cao, tiền sản giật càng nặng.

- Huyết áp tâm thu từ 160mmHG hoặc huyết áp tâm trương từ 110mmHg phải được xác định nhanh chóng để sử dụng thuốc hạ áp kịp thời.

Protein niệu

Protein niệu dương tính khi Protein lớn hơn 0,3g/l/24h hoặc trên 0,5/l/mẫu nước tiểu ngẫu nhiên.

Phù: Phù trắng, mềm, ấn lõm.

Cần phân biệt giữa phù sinh lý và phù bệnh lý.

- Phù sinh lý: ở thai kỳ bình thường trong 3 tháng cuối, chỉ phù nhẹ ở chân, phù về chiều, nằm nghỉ kê cao chân sẽ hết.

- Phù bệnh lý: khi phù toàn thân, phù từ sáng, kê cao chân không hết. Nặng có thể phù tràn dịch màng phổi, phù não.

Phát hiện phù bằng cách ấn trên nền cứng kèm theo biểu hiện mẹ tăng cân nhanh và nhiều >500g/tuần hay 2250g/ tháng. Thường kiểm tra ở mu chân, mu tay, mặt trước xương chậu.

Cần phân biệt với phù tím, phù thận, phù dinh dưỡng, phù giun chỉ.

Các triệu chứng kèm theo, thể hiện tiền sản giật nặng

- Thiếu máu: mệt mỏi, da xanh, niêm mạc nhợt nhạt

- Dấu hiệu tiêu hoá: Buồn nôn, nôn, đau vùng thượng vị, hạ sườn phải

- Dấu hiệu thần kinh: Đau vùng chẩm, thuốc giảm đau không đỡ, lờ đờ.

- Dấu hiệu thị giác: Hoa mắt chóng mặt, sợ ánh sáng, giảm thị lực

- Dấu hiệu tràn dịch đa màng: Bụng, tim, phổi

Tiền sản giật nguy hiểm như thế nào?

1. Với mẹ:

- Phù não, xuất huyết não – màng não.

- Phù võng mạc, mù mắt.

- Suy thận cấp.

- Chảy máu dưới bao gan, vỡ gan, suy gan.

- Suy tim cấp, phù phổi cấp.

- Rối loạn đông – chảy máu, giảm tiểu cầu, đông máu rải rác trong lòng mạch.

- Tăng huyết áp mạn, viêm thận mạn.

2. Với thai nhi:

- Thai chết lưu.

- Thai non tháng và suy dinh dưỡng.

- Tử vong sơ sinh ngay sau đẻ.