Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đưa ví dụ con gà hay quả trứng có trước để nêu ra những khó khăn trong việc triển khai dự án đầu tư công.

Chiều 31/10, giải trình tại phiên thảo luận ở hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh đất nước ta hiện nay là đất nước đang phát triển và đổi mới một cách mạnh mẽ. Cho nên vấn đề quy định của pháp luật thường đi sau thực tiễn và như vậy cần thiết phải được hoàn thiện một cách rất là kịp thời và rất nhanh chóng, tạo đà cho việc phát triển và là nền tảng cho việc tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc.

Theo Bộ trưởng, một số nguyên nhân tác động đến vấn đề thực hành tiết kiệm, vì phạm vi rộng, liên quan đến nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều địa phương và nhiều đơn vị. Cho nên vấn đề về quy phạm pháp luật, văn bản quy phạm pháp luật thì cần phải được hoàn thiện. Rồi vấn đề về thực hành, về giải pháp quản trị, điều hành, về trách nhiệm của cơ quan quản lý và giải quyết những vấn đề do lịch sử để lại.

Dẫn vướng mắc trong Luật Đầu tư công quy định “quả trứng và con gà, con gà có trước hay quả trứng có trước”, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, chính điều này cũng tác động đến tại sao giải ngân chậm, chậm tiến độ, điều chỉnh tổng mức đầu tư nhiều lần hay các vấn đề liên quan.

Theo ông Phớc, trong Luật Đầu tư công quy định dự án đầu tư phải được phê duyệt trước ngày 30/10 thì mới được bố trí vốn đầu tư công. Luật Đầu tư công cũng quy định phải bố trí vốn thì mới lập được dự án và thiết kế. Mà chưa có vốn thì không lập được dự án, không lập được dự án lại đòi hỏi có dự án mới được vay vốn.

Cho nên, khi được vay vốn rồi thì bắt đầu mới lập dự án mất một năm, đền bù giải phóng mặt bằng mất một năm nữa, có khi mất 2 năm chưa giải ngân được. Bởi vì trong đầu tư công lại quy định đền bù, giải phóng mặt bằng trong dự án đầu tư.

Trích dẫn lại ý kiến của đại biểu Quốc hội trong Luật Đầu tư công quy định tiền sửa chữa các công trình, như nhà ở, đường xá, xe đều phải đưa vào trong Luật. Điều đó có nghĩa phải được ghi vào vốn của đầu tư công mới được triển khai.

"Vậy gần như các cơ quan, đơn vị rất bế tắc. Khi nhà bị hỏng, nhà bị sập, hàng rào sập cần phải xây lại, không có vốn thì rất bí. Muốn thay một bóng đèn của thiết bị bệnh viện cũng phải lập dự án", ông Phớc nhấn mạnh.

Theo ông, điều này rất ách tắc trong Luật Đầu tư công và Bộ Tài chính đã lấy ý kiến của các bộ, ngành và 63 địa phương thì 83 ý kiến đồng ý; chỉ một bộ, ngành không đồng ý.

"Chúng tôi đề nghị dưới 15 tỷ về vấn đề sửa chữa các công trình kiến trúc, nhà cửa… thì không phải thực hiện Luật Đầu tư công để trình Quốc hội kỳ này, mong Quốc hội chia sẻ và ủng hộ", ông Phớc nói.

Liên quan đến việc thu hồi các dự án chậm tiến độ, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh điều này không dễ. Bởi vì, sau khi có quyết định thu hồi thì cơ chế đền bù hay bồi thường cho những nhà đầu tư đã đầu tư trên đất như thế nào. Hiện nay những quyết định thu hồi ấy chỉ nằm ở trên giấy, không triển khai được ở thực địa. Đây là một vấn đề cần phải có cơ chế.

Hôm 28/10, theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, trước đây, có 28.155 ha tại các dự án chậm tiến độ, thời gian vừa qua đã giải quyết được trên 10.000 ha, như vậy hiện vẫn còn 18.000 ha chưa xử lý.

Liên quan đến định mức sử dụng xe ô tô, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, Bộ đang còn xây dựng các quy định về các định mức sử dụng xe ô tô để thay Nghị định 04 hay quy định về cơ chế tiếp khách, công tác phí…

"Sang tháng sau Chính phủ sẽ ban hành quy định về sử dụng xe ô tô. Chúng tôi đã 2 lần công khai trên Cổng Thông tin điện tử và đã tổ chức họp hội thảo lấy ý kiến của 63 tỉnh thành, lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách, hiện nay đã được hoàn chỉnh", ông Hồ Đức Phớc cho biết.

Cũng theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, có ý kiến cho rằng ở cấp huyện chỉ được 1 xe ô tô; hiện nay trong dự thảo của Nghị định 04 có 6 ô tô, tối thiểu 6 ô tô, còn lại nếu đạt được một trong ba tiêu chí thì được thêm một ô tô nữa, đạt 2 tiêu chí trở lên thì thêm 2 ô tô nữa, có thể nói là 8 ô tô.

Tiêu chí ở cấp huyện thì 15 xã trở lên sẽ được thêm 1 ô tô hay là đạt 2 tiêu chuẩn, ví dụ có diện tích 450 km trở lên và gói gọn 15 xã trở lên hoặc vùng đặc biệt khó khăn sẽ có được thêm 2 ô tô...

"Chúng tôi đã lấy ý kiến rất kỹ và cũng sẽ trình với Chính phủ để ban hành và sửa các luật, đảm bảo cho giải quyết các nút thắt hiện nay", ông Hồ Đức Phớc nhấn mạnh.