Chính phủ đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu của nữ lên 60, của nam lên 62

Sáng nay 29/5, Chính phủ đã trình Quốc hội dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi) , qua đó chính thức đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động cũng như một số vấn đề đáng chú ý khác.

 

 

Liên quan đến đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu đang được chú ý, Chính phủ đã trình 2 phương án để Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

 

Phương án 1, cách tính tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là: cứ mỗi năm sẽ tăng thêm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.

 

Phương án 2, cách tính tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường: cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng đối với nam và 6 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.

 

 

Đồng thời với đó, dự thảo này cũng quy định, quyền nghỉ hưu sớm hơn không quá 5 tuổi sẽ được áp dụng đối với người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm công việc đặc biệt nặng nhọc, có tính chất độc hại, nguy hiểm; và một số công việc, nghề nghiệp đặc biệt được quy định trong luật.

 

Quyền nghỉ hưu muộn hơn không quá 5 tuổi được áp dụng cho người lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, người lao động làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt.

 

Cả hai phương án quy định trong dự thảo đều xây dựng lộ trình tăng chậm. Với phương án 1, thì tuổi nghỉ hưu của nam giới sẽ đạt 62 tuổi vào năm 2028 và tuổi nghỉ hưu của nữ giới là 60 tuổi sẽ chính thức từ năm 2035 (sau 8 năm với nam và sau 15 năm với nữ kể từ năm 2021). Phương án 2 có lộ trình nhanh hơn phương án 1: tuổi nghỉ hưu của nam sẽ đạt 62 tuổi vào năm 2026 và tuổi nghỉ hưu của nữ sẽ đạt 60 tuổi vào năm 2030 (sau 6 năm với nam và sau 10 năm đối với nữ kể từ năm 2021).

 

Trong đó, Chính phủ nghiêng về đề xuất lựa chọn phương án 1 vì đây là phương án có nhiều ưu điểm hơn, phòng tránh cao hơn các rủi ro khi điều chỉnh tuổi đối với thị trường và lực lượng lao động của đất nước, tránh gây sốc, giữ được ổn định xã hội và phù hợp với các thông lệ quốc tế của các nước đã có kinh nghiệm.

 

 

Một nội dung khác được Chính phủ đề xuất với Quốc hội là quy định nới rộng khung thỏa thuận làm thêm giờ trong những trường hợp đặc biệt: cụ thể là tăng thêm 100 giờ/ năm so với hiện hành (từ tối đa 300 giờ/ năm lên thành 400 giờ/ năm).

 

Theo giải thích của Chính phủ, việc mở rộng khung thỏa thuận làm thêm giờ nhằm đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp nhất là nhu cầu của chính một bộ phận người lao động. Mức giờ tăng thêm là tương đối phù hợp xét trên tổng hòa những yếu tố về: điều kiện kinh tế - xã hội; tính cạnh tranh của thị trường lao động và thu hút nguồn đầu tư; nhu cầu của doanh nghiệp; nhu cầu, sức khỏe và yêu cầu bảo vệ tiền lương, gia tăng thu nhập của người lao động.

 

 

Mặt khác mức tăng giờ làm thêm này cũng chỉ được áp dụng đối với một số ngành nghề nhất định và vào các thời điểm nhất định (thời điểm hoàn thành đơn hàng theo mùa, vụ), tờ trình dự án luật cũng khẳng định rõ.

 

Để khắc phục, ngăn chặn những tác động tiêu cực về làm thêm giờ và bảo bảo đảm sức khỏe trước mắt cũng như lâu dài cho người lao động, dự thảo của Bộ luật quy định chỉ khi người lao động đồng ý thì doanh nghiệp mới được huy động họ làm thêm giờ. Người sử dụng lao động cũng phải bảo đảm tổng số giờ làm việc trong một ngày không quá 12 giờ, tổng cộng cả thời gian làm bình thường và làm thêm giờ.

 

Luật cũng quy định doanh nghiệp, cơ quan phải trả lương cao hơn: ít nhất bằng 150% nếu người lao động làm thêm giờ vào ngày thường, ít nhất 200% nếu làm việc vào ngày nghỉ hàng tuần, và ít nhất 300% nếu làm việc vào ngày nghỉ lễ, Tết. Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung quy định hai bên có thể thỏa thuận trả lương lũy tiến cao hơn mức trên để bảo đảm tính ổn định và sự phát triển của doanh nghiệp; cũng như bảo vệ quyền lợi về thu nhập của người lao động và thúc đẩy quá trình thương lượng về tiền lương sao cho phù hợp với điều kiện của từng doanh nghiệp.

 

 

Chính phủ đồng thời cho biết, nghị định quy định chi tiết sẽ quy định ra 3 nguyên tắc tổ chức làm thêm với trường hợp quá 200 giờ: doanh nghiệp phải thông báo và được chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nước về lao động ở cấp tỉnh; không được huy động người lao động làm thêm giờ trong thời gian dài liên tục và phải bố trí thời gian nghỉ giải lao hợp lý, khoa học cho người lao động khi làm thêm giờ. Thứ ba là quy định rõ các ngành nghề được phép mở rộng khung thỏa thuận làm thêm giờ như một số ngành nghề gia công (dệt, may, da, giày...) và các ngành nghề sản xuất có tính thời vụ cao (như chế biến nông, lâm, thủy sản).

 

Ngoài những nội dung trên, lần sửa đổi này cũng sẽ quy định một vấn đề mới, chưa có tiền lệ về tổ chức đại diện của lực lượng người lao động tại cơ sở. Dự thảo bộ luật còn đề xuất nhiều nội dung sửa đổi, bổ sung khác như: vấn đề lịch và chế độ nghỉ Tết Âm lịch, bổ sung một số ngày nghỉ lễ trong năm, điều chỉnh thời giờ làm việc trong ngày, điều chỉnh tiêu chí xác định và điều chỉnh mức lương tối thiểu...