Thực trạng thiếu hụt nhân lực y tế và hướng đi trong kỷ nguyên chuyển đổi số

Ngày 13/3, Base.vn phối hợp cùng Trung tâm Nghiên cứu Cải tiến Y tế (CHIR) tổ chức thành công Hội thảo trực tuyến “Quản trị nhân sự y tế 2025: Chiến lược và hành động”, thu hút hơn 200 lãnh đạo, quản lý các cơ sở y tế và chuyên gia đầu ngành tham gia thảo luận nhằm tìm giải pháp tháo gỡ bài toán nhân sự trong bối cảnh ngành y tế đầy biến động.

Làn sóng "chảy máu chất xám" - Thách thức lớn của ngành y tế công lập

Tại Hội thảo, bà Thái Thụy Thy Trúc - Chuyên gia Quản trị nhân sự y tế tại Trung tâm Nghiên cứu Cải tiến Y tế (CHIR) - chia sẻ: “Năm 2024, ngành y tế đã tích cực tham gia soạn thảo và sửa đổi các luật quan trọng như Luật Bảo hiểm Y tế và Luật Dược. Việc chuyển đổi mô hình hoạt động của bệnh viện từ cơ chế bao cấp sang tự chủ tài chính đã tạo áp lực lớn về tài chính và nhân lực. Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của các bệnh viện tư nhân cũng làm gia tăng cạnh tranh trong việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao”.

Theo bà, từ sau đại dịch đến nay, tình trạng nhân viên y tế nghỉ việc tại các bệnh viện công vẫn diễn ra phổ biến, đặc biệt là ở các bác sĩ, điều dưỡng và kỹ thuật viên thuộc các chuyên khoa sâu. Nguyên nhân chủ yếu là do áp lực công việc lớn và mức thu nhập chưa tương xứng, trong khi đội ngũ y tế công lập chiếm tới 95%. Cùng với đó, sự xuất hiện của các dịch bệnh mới và tái bùng phát dịch cũ đã khiến hệ thống y tế rơi vào tình trạng quá tải, thiếu nhân lực và trang thiết bị.

“Môi trường làm việc áp lực cao, chế độ đãi ngộ chưa phù hợp và làn sóng 'chảy máu chất xám' sang khu vực y tế tư nhân đang là những thách thức lớn của ngành y tế hiện nay", bà Thy Trúc nhận định. "Các bệnh viện tư nhân sẵn sàng trả lương và phúc lợi hấp dẫn hơn, khiến việc giữ chân đội ngũ nhân sự giỏi tại các bệnh viện công ngày càng khó khăn".

Thách thức và cơ hội trong kỷ nguyên chuyển đổi số

Trong giai đoạn 2025 - 2026, thị trường lao động ngành y tế sẽ chịu tác động mạnh mẽ từ nhiều xu hướng quan trọng. Dân số già hóa và sự gia tăng các bệnh mãn tính sẽ làm tăng nhu cầu về bác sĩ lão khoa, điều dưỡng chăm sóc người cao tuổi và các chuyên gia y tế chuyên sâu. Đồng thời, sự bùng nổ các vấn đề sức khỏe tâm thần sau đại dịch cũng đòi hỏi đội ngũ bác sĩ tâm lý và chuyên gia tư vấn sức khỏe tâm thần phát triển mạnh mẽ.

“Công nghệ và chuyển đổi số đang tạo ra những thay đổi lớn trong ngành y tế,” chuyên gia của CHIR nhận định. Theo bà, quyết định 5316/QĐ-BYT về chương trình chuyển đổi số y tế đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 là minh chứng cho sự quyết tâm của nhà nước trong việc ứng dụng công nghệ vào quản lý và vận hành hệ thống y tế. Việc áp dụng phần mềm quản lý nhân sự, đánh giá hiệu suất và quản trị công việc không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình mà còn hỗ trợ ra quyết định hiệu quả.

Nhu cầu nhân lực ngày càng tăng cũng sẽ thúc đẩy sự phát triển của các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà và các chuyên khoa đặc thù như hồi sức cấp cứu, ung bướu, lão khoa và tim mạch. Bên cạnh đó, việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và phát triển y tế thông minh sẽ mở ra nhiều cơ hội, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho nguồn nhân lực y tế trong tương lai.

Giải pháp quản trị nhân sự y tế trong kỷ nguyên số

Để giải quyết bài toán nhân lực và tận dụng cơ hội trong bối cảnh chuyển đổi số, các tổ chức y tế cần xây dựng chiến lược quản trị nhân sự hiệu quả. Dựa trên tháp nhu cầu Maslow, chiến lược này không chỉ đáp ứng các nhu cầu cơ bản của nhân viên mà còn tạo điều kiện để họ phát triển và khẳng định bản thân.

Theo các chuyên gia, việc xây dựng lộ trình nghề nghiệp rõ ràng, cung cấp chương trình đào tạo chuyên sâu, tăng cường chính sách đãi ngộ và phúc lợi là yếu tố then chốt. Đồng thời, triển khai các chương trình mentoring, coaching và đào tạo kỹ năng mềm sẽ giúp nâng cao năng lực đội ngũ y tế.

Bên cạnh đó, các đơn vị y tế cần ứng dụng công nghệ để đo lường và đánh giá hiệu suất làm việc thông qua các công cụ KPI, OKRs và hệ thống dashboard theo dõi thời gian thực. Việc triển khai phần mềm HRM tích hợp AI, kết hợp các giải pháp quản trị bệnh viện và quản lý công việc sẽ giúp tối ưu hóa vận hành và nâng cao trải nghiệm làm việc cho nhân viên.

Chia sẻ tại Hội thảo, bà Nguyễn Kim Cúc - Giám đốc Kinh doanh phát triển khu vực phía Nam của Base.vn - cho biết: Giải pháp Base HRM+ có thể đáp ứng toàn diện nhu cầu quản trị nhân sự của các cơ sở y tế, từ quản lý hồ sơ, chấm công, tính lương đến xây dựng lộ trình đào tạo và phát triển nhân viên. Nhờ đó, phòng nhân sự sẽ giảm tải khối lượng công việc, đồng thời tạo môi trường làm việc hạnh phúc, góp phần giữ chân nhân tài.

Quản trị nhân sự y tế trong năm 2025 và những năm tiếp theo đòi hỏi sự thay đổi tư duy và hành động quyết liệt. Chỉ khi chủ động nắm bắt xu hướng và triển khai các chiến lược hiệu quả, ngành y tế Việt Nam mới có thể vượt qua thách thức, thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng của xã hội.

Cao Ánh