'Lão khùng' tìm mộ liệt sĩ: Niềm vui và chuyện... động trời
Trong quá trình đi tìm mộ liệt sĩ, ông Nguyễn Sỹ Hồ đã chứng kiến, trải nghiệm những cuộc đoàn tụ rất cảm động. Nhưng cũng có quá nhiều bất cập làm “ông khùng” bức xúc.

Điều đáng để tri ân ông giáo già về hưu này là nhờ “công trình” thu thập dữ liệu, nghiên cứu, thực chứng và trực tiếp giúp đỡ, đồng hành với gia đình LS... mà hơn 10.000 gia đình LS đã tìm được mộ người thân (chưa kể nhiều người tìm được nhưng không hồi âm). Trong hành trình đó, ông Sỹ Hồ cũng có những câu chuyện “độc lạ” của mình.
Vui sao nước mắt lại trào
Sau thời gian dài tìm mộ bố hy sinh tại chiến trường miền Nam trong vô vọng, anh đã bất ngờ thấy thông tin chính xác về mộ bố trong website “Nguoiduado.vn” do ông Nguyễn Sỹ Hồ lập ra.
“Người con của LS khóc nghẹn gọi điện cho tôi. Anh ta không ngờ khi niềm tin tìm được mộ bố gần như tắt ngấm, thì mọi thứ hiển hiện rõ ràng với thông tin người bố đang nằm tại NTLS tỉnh Kiên Giang.
Tôi đã hướng dẫn các thủ tục cần thiết, và sau đó anh đưa hài cốt bố về quê”. Trường hợp khác khiến ông Sỹ Hồ trằn trọc không ngủ được khi nhận cuộc điện thoại đẫm nước mắt của người cháu báo tin sau 51 năm gia đình mòn mỏi đợi chờ, nay đã tìm được mộ ông nội - LS Nguyễn Duy Đăng.
“Cháu khóc như trẻ con, giọng run, không nói được câu nào trong ngày đón hài cốt của ông nội về quê. Cháu nói cảm ơn tôi không dứt”, ông Sỹ Hồ kể lại.
![]() Anh Lâm khóc ngất khi tìm được mộ của bố. ẢNH: SỸ HỒ |
Có người đã hoàn toàn bỏ cuộc. Có những người cha, người mẹ LS không còn trên cõi đời này để kịp nhìn đứa con trở về, dù đó là nắm xương”. Rồi ông chia sẻ thêm câu chuyện đã kết nối tìm mộ chiến sĩ Lê Văn Huấn thuộc Trung đoàn 271, hy sinh tại mặt trận Quảng Đức năm 1973.
Một điều khiến ông Sỹ Hồ vô cùng xúc động khi biết cụ Lê Văn Nhân, bố của LS Huấn, đã mỏi mòn chờ tin người con trai duy nhất này tới tận 90 tuổi, rồi mất đi trong nỗi khắc khoải không tìm được mộ con.
Còn anh Lâm, người nhận lãnh lời trăn trối của ông nội phải tìm được mộ, cũng chính là giọt máu duy nhất của LS Huấn. Lúc đó, người lính trẻ Huấn về Quảng Bình thăm gia đình sau khi đã hoàn thành chiến dịch mở đường thắng lợi tại mặt trận B5, và cũng để chuẩn bị đi B dài ngày.
“Sinh ra không biết mặt bố, trong tim anh Lâm luôn đau đáu phải tìm được mộ bố. Nhưng vì hoàn cảnh kinh tế, cùng với thông tin về bố mơ hồ “hy sinh tại mặt trận phía nam”, làm anh Lâm đành cắn răng chịu đựng”, ông Sỹ Hồ chia sẻ.
Giữa trời nắng trưa, mặt sân bê tông ở nghĩa trang nóng như lò lửa, vậy mà anh Lâm nằm dài trên mộ bố, khóc và thở ngắt quãng. Khó khăn lắm chúng tôi mới đưa anh vào chỗ có bóng cây để anh hồi sức. Thế mới biết nỗi đau của người con LS chưa một lần nhìn thấy mặt bố mình.
“Trong hành trình của mình, tôi đã chứng kiến hàng trăm cuộc “hội ngộ” từ hai thế giới, lần nào cũng làm tôi xúc động nghẹn ngào. Cuộc “hội ngộ” giữa bố con anh Lâm cứ luôn hiện hữu trong tôi, giục bước chân mình phải nhanh hơn nữa”, ông Sỹ Hồ trải lòng.
![]() Anh Nguyễn Hùng Văn (bìa phải) tìm được mộ bố nhờ sự giúp đỡ của ông Sỹ Hồ |
Bất cập và chuyện... “động trời”
Năm 2018, ông chụp ảnh tại một NTLS ở một tỉnh miền Trung và sau đó có người tìm mộ LS Nhân với những thông tin trùng khớp ảnh chụp. Ông Sỹ Hồ hướng dẫn gia đình LS đến phòng LĐ-TB-XH một địa phương tỉnh đó để tra cứu hồ sơ lưu trữ. Thật kỳ lạ, LS Nhân không có trong hồ sơ của phòng LĐ-TB-XH này.
“Tôi quyết tới nghĩa trang để kiểm chứng lần nữa và rõ ràng mộ LS Nhân còn nằm ở đó. Thế nên không khùng mới lạ”, ông Sỹ Hồ bức xúc.
Tôi liên lạc với bố cháu thì được biết, người lính này từng tham gia trận đánh ác liệt ở Long Thành (Đồng Nai), toàn đại đội không còn ai, số bị thương bị địch bắt hết đưa ra giam ở Phú Quốc. Năm 1975, người lính này quay về làm việc tại Ủy ban Quân quản Cần Thơ. Năm 1976 anh ra quân về làm nông”.
Sau một hồi trao đổi thì ông Sơn giải thích: “Tối hôm đó, tôi với một đồng đội cùng bị thương nặng. Tôi bị chấn thương sọ não. Hai năm sau khi điều trị tôi phục hồi trí nhớ và được phục viên. Vậy hài cốt dưới “mộ của tôi” chắc là của đồng đội cùng bị thương với tôi”.
Muốn nhờ ông Nguyễn Sỹ Hồ tìm mộ LS hoặc tra cứu thông tin mộ LS có thể: Gửi email: ho.hatinh@gmail.com
Vào website: www.nguoiduado.vn
Facebook: www.facebook.com/hohatinh
Điện thoại: 0988847715 - 0941540799
Muốn nhờ Hội Hỗ trợ gia đình LS Việt Nam liên lạc: Địa chỉ số 25, ngõ 1, đường Nguyễn Thị Định, P.Trung Hòa, Q.Cầu Giấy, TP.Hà Nội. Điện thoại: Ông Nguyễn Đình Thường - Tổng thư ký hội: 0913528325.
