Virus Marburg được ghi nhận lần đầu năm 1967 từ loài dơi. Ảnh: Reuters

Trước diễn biến phức tạp của bệnh do virus Marburg tại các nước Châu Phi, Bộ Y tế đã ra công văn số 1452 yêu cầu các địa phương trên cả nước có biện pháp tăng cường giám sát, phát hiện sớm trường hợp nghi ngờ mắc bệnh.

Đây là lần đầu tiên Bộ Y tế ra văn bản chính thức đề nghị giám sát người nhập cảnh đi về từ vùng dịch tễ kể từ sau đại dịch Covid-19.

Ngay sau đề nghị của Bộ Y tế, Bệnh viện Chợ Rẫy, cơ sở y tế tuyến Trung ương lớn nhất phía nam, đã ban hành quy trình giám sát, phát hiện và cách ly người nghi ngờ mắc virus Marburg tại bệnh viện này.

Theo đó, hành khách nhập cảnh từ các nước châu Phi có dịch Marburg sẽ phải giám sát y tế trong vòng 21 ngày. Bộ Y tế cũng yêu cầu nhân viên y tế và người tiếp xúc với trường hợp nghi ngờ/mắc bệnh cần thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng hộ cá nhân, không để bệnh lây lan trong cộng đồng.

Để tăng cường giám sát, phòng chống dịch Marburg - căn bệnh truyền nhiễm chết người đang lan truyền tại một số quốc gia châu Phi - các Sở Y tế cần chủ động xây dựng kế hoạch theo tình huống để sẵn sàng đáp ứng trong trường hợp dịch bệnh xảy ra tại địa phương, không để bị động.

Ngoài ra, cơ quan báo đài nên chủ động đưa tin kịp thời về tình hình dịch bệnh, cách phòng chống để người dân không hoang mang, lo lắng.

Theo TS.BS Phùng Mạnh Thắng, Trưởng khoa Kiểm soát Nhiễm khuẩn, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM), Marburg có thể lây nhiễm từ động vật sang người do tiếp xúc trực tiếp với chất dịch cơ thể của động vật nhiễm bệnh.

Ngoài ra, virus này cũng lây truyền từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với máu và dịch tiết của người bệnh hoặc các bề mặt nhiễm mầm bệnh. Thời gian ủ bệnh đối với virus Marburg dao động từ 2 đến 21 ngày.

Điều đáng sợ nhất về virus Marburg là khả năng gây tử vong. Theo Forbes, các đợt bùng phát virus này trong 55 năm qua ghi nhận 397 ca tử vong trong số 474 ca nhiễm, báo cáo tỷ lệ tử vong thô do virus này lên tới 80%.

Trong đợt bùng phát virus Marburg ngày 7/2 vừa qua, Guinea Xích đạo đã báo cáo 9 ca tử vong và 16 ca nghi nhiễm. Trong khi đó, Cameroon cũng báo cáo 2 ca nghi nhiễm đầu tiên tại quốc gia này.

Trước tình hình này, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã mở cuộc họp khẩn thảo luận về tiến độ của vaccine và các ứng cử viên điều trị.

Theo thông tin đưa ra tại cuộc họp, mặc dù không có vaccine đặc trị virus Marburg, vài trăm liều vaccine thử nghiệm đã có sẵn. Tuy nhiên, loại vaccine này mới chỉ được thử nghiệm ít do các đợt bùng phát Marburg rất hiếm.

Theo quy trình cách mới mới ban hành tại Bệnh viện Chợ Rẫy, khi có trường hợp nghi ngờ nhiễm virus Marburg, họ sẽ được lập tức cách ly, sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân phòng ngừa lây truyền qua đường tiếp xúc và giọt bắn.

Quy trình sàng lọc, tiếp nhận bệnh nhân nghi ngờ nhiễm virus Marburg tại cơ sở y tế này như sau:

Bệnh nhân tại phòng khám hoặc cấp cứu có các triệu chứng gợi ý mắc bệnh do virus Marburg như: Sốt cao, ớn lạnh, đau đầu dữ dội, đau cơ, ban dát sẩn, nổi rõ nhất trên thân (ngực, lưng, bụng), buồn nôn, nôn, đau ngực, đau họng, đau bụng và tiêu chảy... mà không lý giải được đầy đủ bệnh lý lâm sàng bằng một nguyên nhân khác.

Ngoài ra, bệnh nhân có các yếu tố dịch tễ trong vòng 3 tuần trước khi khởi phát triệu chứng. Người đi về từ Tây Phi hoặc có tiếp xúc với ca nghi ngờ/ca xác định mắc bệnh do virus Marburg mà không sử dụng phương tiện cá nhân phù hợp.

Trường hợp đủ các yếu tố trên sẽ được đưa vào buồng cách ly ngay tại khoa Cấp cứu. Sau đó, đơn vị sẽ hội chẩn khoa Bệnh nhiệt đới.

Nếu thuộc trường hợp nghi ngờ, bệnh nhân sẽ được nhập khoa Bệnh nhiệt đới. Với bệnh nhân không nghi ngờ, họ sẽ được nhập theo chuyên khoa tại bệnh viện để điều trị.

TS.BS Phùng Mạnh Thắng cho biết trường hợp nghi ngờ nhiễm virus Marburg sau khi nhập khoa Cấp cứu được mang khẩu trang, vào phòng cách ly phòng riêng, hạn chế chuyển bệnh phòng, khi chuyển phải mang khẩu trang cho bệnh nhân. Sử dụng đầy đủ dụng cụ phòng hộ cá nhân khi thăm khám và chăm sóc, phòng lây qua tiếp xúc và giọt bắn.

Sau đó, bệnh viện sẽ tổ chức hội chẩn với bác sĩ chuyên khoa nhiễm và xét nghiệm chẩn đoán.

Nếu kết quả xác định mắc bệnh do virus Marburg, người bệnh điều trị tại khoa Bệnh nhiệt đới, tiếp tục áp dụng quy trình cách ly nghiêm ngặt. Nếu không nhiễm Marburg, bệnh nhân được điều trị theo đúng chuyên khoa, không cần cách ly.