Nhà tâm lí thử nghiệm trên con mình: Thiếu tình mẫu tử sẽ khiến con trầm cảm

Nhà tâm lý học John Broadus Watson đã đề xuất một lý thuyết cho rằng: Nhu cầu tình yêu của mọi đứa trẻ đều bắt nguồn từ nhu cầu thực phẩm. Chỉ cần đáp ứng nhu cầu thực phẩm sẽ đáp ứng nhu cầu tình yêu của con
9:13 | 30/05/2019
Nhà khoa học này cho rằng: Người mẹ không nên gần gũi với đứa trẻ. Sự thân mật quá mức sẽ cản trở sự phát triển, khiến đứa trẻ phụ thuộc vào người mẹ. Sau khi trưởng thành rất khó tự lập và thành người có tài.
 
Vì lý do này, Watson đã viết một cuốn sách "Chăm sóc tâm lý cho trẻ sơ sinh và trẻ em". Trong sách, ông ủng hộ hệ thống nuôi dưỡng trẻ em bằng phương thức hành vi uốn nắn: "Phải huấn luyện và đào tạo con bạn như một cái máy".
 
Nhà tâm lí học người Mỹ John Broadus Watson
 
Đối xử với trẻ em như người lớn, cố gắng không hôn và ôm, đừng để trẻ ngồi trong vòng tay của mẹ, đừng dễ dàng thỏa mãn con cái, ngay cả khi chúng khóc, cha mẹ cũng không được mềm yếu, kẻo chúng hình thành thói quen xấu khi dựa dẫm vào cha mẹ... Giả thuyết này thịnh hành khắp Mỹ trong những năm 1930 và 1940, sau đó ảnh hưởng đến nhiều quốc gia ở phương Tây.
 
Nhà tâm lý học Watson, người lo lắng về tình mẫu tử quá mức, đã thực hiện những ý tưởng với những đứa con của mình: "Đừng hôn và ôm con", "Đừng dễ dàng thỏa mãn con bạn". Kết quả ba đứa con của ông đều bị trầm cảm. Người con trai lớn và con gái thứ hai tự tử. Người con trai út trở thành vô gia cư.
 
Phản biện lại lí thuyết này, một nhà tâm lí học khác Hary Harlow đã thử nghiệm với một loài khỉ thông minh, có 94% gen giống như con người.
 
Thí nghiệm thành công của Harlow về tình mẫu tử lên loài khỉ
 
Thí nghiệm đầu tiên mà Harlow làm là thí nghiệm thay thế. Ông đặt con khỉ mới sinh vào chuồng rồi thay mẹ bằng hai con khỉ giả, một làm bằng dây thép có bình sữa, một bằng vải bông mềm mại. Kết quả trái ngược hoàn toàn với thuyết của Watson. Tất cả những con khỉ tham gia thí nghiệm đều chọn "mẹ vải lông" không có bình sữa, thay vì mẹ dây thép. 
 
Chỉ khi đói, nó mới đến "mẹ dây thép" để ăn sữa. Nhưng ngay khi no, nó nhanh chóng quay trở lại trong vòng tay "mẹ vải lông". Thậm chí một số con khỉ còn đói và không muốn đi hoặc chúng  sẽ trèo lên mẹ lông mềm và với đầu sang mẹ khỉ sắt để ăn.
 
Khi Harlow đặt vào phòng một số đồ chơi như con gấu đang đánh trống, con nhện khổng lồ thì khỉ con sợ hãi và lập tức quay lại ôm lấy "mẹ vải lông" cho đến khi bình tĩnh lại. Lúc Harlow chuyển “mẹ vải lông” đi thì đám khỉ cũng không sang "mẹ dây thép" mà chúng rúc vào nhau, rùng mình, gặm ngón tay, la hét... như một bệnh nhân trong bệnh viện tâm thần.
 
Qua thí nghiệm này, Harlow đưa ra một khẳng định nổi tiếng rằng tình yêu đến từ sự tiếp xúc chứ không phải thực phẩm. Sự thoải mái khi tiếp xúc là yếu tố quan trọng nhất của tình mẫu tử. "Bản chất của tình mẫu tử chắc chắn không chỉ đơn giản đáp ứng nhu cầu đói khát của trẻ mà đặc biệt hơn nó còn là sự chăm sóc: những cái ôm, chạm, âu yếm từ người mẹ".
Do đó, cha mẹ nếu chi dừng ở mức cho con ăn, mà muốn chúng lớn lên khỏe mạnh thì họ đã nhầm. Các cha mẹ phải cung cấp cho con nhiều sự yêu thương thì tâm trí của trẻ sẽ phát triển lành mạnh.
 
Tại cuộc họp thường niên của Hiệp hội Tâm lý học Mỹ vào năm 1958, Harlow đã có một bài phát biểu vang dội mang tên "Bản chất của tình mẫu tử". "Tình yêu có ba biến: chạm, vận động, vui chơi. Nếu bạn có thể cung cấp ba biến này, bạn có thể đáp ứng tất cả các nhu cầu của sinh trưởng". Bài phát biểu này không chỉ gây sốc cho toàn bộ nước Mỹ mà nó còn lật đổ phương pháp cổ hủ mà xã hội Mỹ luôn ủng hộ.
 
Những thí nghiệm của Harlow lên loài khỉ là khá tàn nhẫn và độc ác, nhưng cũng không thể phủ nhận kết quả thành công mà thí nghiệm mang lại
 
Thế nhưng Harlow vẫn chưa hài lòng với kết quả thí nghiệm của mình. Ông tiếp tục đặt con khỉ nhỏ vào một căn phòng xa lạ chứa đầy đồ chơi mà nó thích. Sau đó Harlow đã thiết kế ba tình huống khác nhau: Một là, chỉ có "mẹ vải lông" trong phòng, hai là chỉ có "mẹ dây thép" trong phòng và cuối cùng là không có mẹ nào trong phòng.
 
Kết quả là khi chỉ có "mẹ dây thép" hoặc không có mẹ nào, con khỉ nhỏ rất sợ hãi và lo lắng, hay cúi đầu trong góc hoặc cuộn tròn trên chăn và bỏ qua những đồ chơi xung quanh. Còn khi có một "mẹ vải lông", con khỉ nhỏ ngay lập tức chạy tới và giữ chặt mẹ. Chỉ khi cảm thấy an toàn, chúng mạnh dạn chạm vào đồ chơi. Và chúng lại ôm đầu sợ hãi khi mẹ bị đưa đi.
 
Harlow đã nhanh chóng đưa ra hai kết luận:
 
- Độc lập không phải là sự huấn luyện về "cô độc" và "nhẫn tâm". Ngược lại, những đứa trẻ được chăm sóc cẩn thận, dịu dàng, vỗ về thì sẽ có nhiều khả năng rời xa mẹ để khám phá. Chúng trở nên độc lập và dễ thích nghi hơn với xã hội.
 
- Cha mẹ càng chăm sóc và yêu thương những đứa trẻ, chúng sẽ càng mở lòng và trở nên vui vẻ hơn. Trẻ càng ít được quan tâm, chú ý, chúng sẽ càng khép kín trái tim, bỏ qua môi trường xung quanh và rất khó sống.
 
Harlow còn kết luận thêm rằng: Sáu tháng đầu đời của một đứa trẻ là giai đoạn quan trọng nhất để thiết lập tình mẫu tử tốt đẹp. Tại sao là thời điểm đó? Bởi vì với khỉ con là 90 ngày thì tương đương 6 tháng của con người. Cho nên theo ông, thời gian nghỉ thai sản của con người phải có ít nhất sáu tháng.
 
Harlow còn làm một thí nghiệm rất tàn khốc, được gọi là Giếng tuyệt vọng - một cái hố sâu mà khỉ con không thể leo lên được, tối om và cô độc. Sau hai năm thả ra, những con khỉ đều bị trầm cảm nặng, không thể hoạt động như bình thường được nữa. Từ đó, ông kết luận rằng trẻ sơ sinh khi bị sống trong môi trường không có tình yêu và khắc nghiệt như trên thì đầu tiên, tuyệt vọng - nghĩ rằng tình yêu không tồn tại. Thứ hai, hận thù - muốn hủy hoại cả thế giới.
 
Một loạt các thí nghiệm của Harlow đều bị nhiều người chỉ trích và khiển trách vì sự tàn nhẫn và độc ác của ông. Nhưng sự đóng góp của loạt thí nghiệm này quá lớn và được gọi là "thí nghiệm tâm lý vĩ đại nhất của thế kỷ 20".
 
Bản chất của tình mẫu tử là: Chạm - Chăm sóc, ôm nhẹ nhàng và phản ứng kịp thời. Vận động - một cái lắc nhẹ, tương tác nhiều hơn với trẻ. Vui chơi - thường chơi với con của bạn.

Hồng Nhung(t/h)

comment Bình luận