Ngày mua tóc vẫn còn xanh...

Năm 1999, Thủ tướng Chính phủ có quyết định giao đất cho Công ty Phát triển và Kinh doanh nhà TPHCM (năm 2015 cổ phần hóa, doanh nghiệp kế thừa quyền lợi và nghĩa vụ là Công ty cổ phần Phát triển và Kinh doanh Nhà - HDTC) để đầu tư hạ tầng cơ sở tại dự án Khu đô thị An Phú - An Khánh (nay là TP Thủ Đức). Tiếp theo, Kiến trúc sư trưởng TPHCM ký quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết sử dụng đất khu đô thị này. Dự án có pháp lý rõ ràng, chủ đầu tư là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, nên người dân tin tưởng ký hợp đồng mua nền đất, đóng tiền đầy đủ. Thế nhưng, hơn 22 năm trôi qua, họ vẫn chưa nhận được nền đất.

Cầm tập giấy tờ, biên lai dày cộp trên tay, gia đình hộ Trương Thanh Tâm (ngụ 17D đường Hồ Hảo Hớn, quận 1, TPHCM) nói với cơ quan báo chí: Tôi đặt mua nền đất số 1125 và đã đóng tiền đầy đủ. Ngày mua tóc hãy còn xanh, nay tóc đã bạc. Mấy chục năm nay gia đình đeo bám thắc mắc thì chủ đầu tư lấy lý do còn vướng đền bù giải tỏa nên chưa giao.

Gia đình hộ Trương Thanh Tâm - người mua đất từ 22 năm trước giờ bị HDTC "hủy kèo", nguy cơ mất trắng?

Tương tự, ông Trần Công Thành (ngụ 214/B14 Nguyễn Trãi, phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1, TPHCM) cho biết, ông ký hợp đồng mua nền đất số 780 với Công ty Phát triển và Kinh doanh nhà TPHCM từ năm 1998. Năm 2000, đến thời hạn giao đất, Công ty không giao mà lại thu hồi nền đất đã bán với lý do điều chỉnh lại quy hoạch.

“Công ty ký lại hợp đồng, chuyển từ nền số 780 sang nền đất số 624, nhưng đã 23 năm vẫn không giao cho gia đình tôi. Nay đã già mà chưa có mảnh đất cắm dùi”, ông Thành chua chát nói.

Nhiều khách hàng khác cũng ký hợp đồng với Công ty Phát triển và Kinh doanh nhà TPHCM mua nền đất tại dự án Khu đô thị An Phú - An Khánh giờ đã lớn tuổi. Chẳng hạn như trường hợp ông Hà Văn Cun (ngụ 67/36 Đào Duy Từ, phường 17, quận Phú Nhuận, TPHCM) hơn 21 năm nay cầu cứu khắp nơi nhưng không được giải quyết vì “lỡ” mua nền đất số 1126 ở đường số 3 (nay là đường Vũ Tông Phan). “Đến ngày 9-6-2004, tôi đã đóng đủ 100% giá trị hợp đồng cho công ty nhưng “tiền trao mà cháo không múc”, mòn mỏi chờ đợi suốt hơn 20 năm nay”, ông Cun bất bình nói.

Hồi đáp khiếu nại của khách hàng, Công ty cổ phần Phát triển và Kinh doanh nhà TPHCM nhiều lần đưa ra lý do “nền đất này hiện trạng vẫn còn vướng đền bù chưa giải tỏa, chưa đủ điều kiện bàn giao”. Tuy nhiên, tại Công văn số 738/CV ngày 27/10/2017, trả lời đơn khiếu nại của ông Trần Công Thành, Công ty cổ phần Phát triển và Kinh doanh nhà TPHCM lại đưa ra lý do: “…Hiện nay, công ty vẫn chưa hoàn tất quyết toán chuyển thể doanh nghiệp, trong đó có việc giải quyết các nền tồn đọng trong giai đoạn công ty Nhà nước vướng chưa bàn giao được cho khách hàng. Trong thời gian chờ kết luận giải quyết của cơ quan có thẩm quyền về các tồn đọng nêu trên, Công ty tạm thời chưa xúc tiến giải quyết theo yêu cầu của khách hàng”.

Trước việc trả lời bất nhất, thiếu trách nhiệm của chủ đầu tư, ngày 25/12/2017, Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn (công ty mẹ của Công ty cổ phần Phát triển và Kinh doanh nhà TPHCM) đã có văn bản chấn chỉnh, đề nghị Công ty cổ phần Phát triển và Kinh doanh nhà kế thừa quyền và nghĩa vụ đối với hợp đồng kinh tế giữa Công ty TNHH MTV Phát triển và Kinh doanh nhà với khách hàng, và trực tiếp giải quyết khiếu nại khách hàng theo luật định. Thế nhưng, từ đó đến nay, chủ đầu tư vẫn không thực hiện hợp đồng, không giao nền cho khách hàng.

Thậm chí, sau nhiều lần khách hàng khiếu nại, chủ đầu tư đơn phương chấm dứt hợp đồng. Cụ thể như trường hợp bà Trương Thanh Tâm, chủ đầu tư đã hủy hợp đồng để không giao nền. “Sau nhiều lần làm việc, chủ đầu tư đề nghị mua lại nền đất hoặc thẩm định để hoàn trả lại tiền nhưng gia đình tôi không đồng ý. Đột nhiên, ngày 6/4/2021, ông Đinh Trường Chinh, Chủ tịch HĐQT công ty, ký thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng”, bà Tâm bức xúc nói.

Mới đây, vào ngày 24/1/2022, tại Công văn số 28/CV-HDTC/2022 do ông Đinh Trường Chinh – Chủ tịch HĐQT Công ty HDTC ký khẳng định: “Công ty CP Phát triển và Kinh doanh nhà thông báo đến ông Vũ Văn Dân về việc Công ty sẽ đơn phương chấm dứt hợp đồng/Phụ lục hợp đồng chuyển nhượng nền đất số 920, đường A2 (đường cũ Vành đai phí Tây), Khu A, đồng thời Công ty sẽ hoàn trả lại số tiền mà ông Vũ Văn Dân đã thanh toán cho Công ty và lãi suất”.

Hơn 20 năm trước, khi người dân ký hợp đồng và đóng tiền mua nền đất, giá đất trung bình 2-3 triệu đồng/m2, đến nay giá đất khu vực An Phú - An Khánh (TP Thủ Đức) đã tăng gấp nhiều lần. Tiền khách hàng đóng đủ, chủ đầu tư đã nhận nhưng tìm mọi cách để trì hoãn giao nền hoặc đơn phương hủy hợp đồng để không giao nền.

Về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Văn Kiệm (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho rằng, khi chuyển đổi từ doanh nghiệp Nhà nước, Công ty cổ phần thừa kế mọi quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm của doanh nghiệp cổ phần hóa đã bàn giao và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định pháp luật. Vì thế, Công ty cổ phần Phát triển và Kinh doanh nhà TPHCM phải thực hiện các hợp đồng đã ký trước đây, và việc chậm thực hiện hợp đồng, đơn phương chấm dứt hợp đồng là trái quy định pháp luật.

Xây dựng không phép

Theo thông tin trên ấn phẩm Thời nay của Báo Nhân dân, Cơ quan chức năng tại TP. HCM đã nhiều lần kiểm tra, lập biên bản, xử phạt Công ty HDTC về lỗi tiến hành xây dựng không phép tại Khu E và Khu D của DA Khu đô thị mới An Phú - An Khánh. Cụ thể, ngày 25/4, UBND phường An Phú đã lập Biên bản vi phạm hành chính (VPHC) đối với HDTC do có hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có GPXD.

Với hiện trạng vi phạm khi tổ chức thi công tường vây, đào hầm, sàn tầng trệt tại Lô E4 và Lô E7, UBND phường An Phú cho rằng, HDTC đã vi phạm điểm C khoản 5 Điều 15 Nghị định 139/2017/NĐ-CP. Đến ngày 3/5/2019, Chủ tịch UBND quận 2 đã ban hành Quyết định xử phạt VPHC đối với HDTC do có hành vi vi phạm nêu trên.

Phối cảnh của Dự án  Khu đô thị An Phú - An Khánh

Tiếp đến, ngày 6/5/2019, UBND phường Bình An (quận 2, TP Hồ Chí Minh) lập Biên bản xử lý VPHC đối với HDTC cũng do hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có GPXD.

Với hiện trạng vi phạm khi tổ chức thi công tường vây, đào hầm, sàn tầng trệt tại Khu D. Ngày 14/5/2019, Chủ tịch UBND quận 2 tiếp tục ban hành Quyết định xử phạt VPHC đối với HDTC do có hành vi vi phạm tại Khu D nêu trên.

Đi kèm các quyết định trên, cơ quan chức năng đã yêu cầu HDTC dừng thi công công trình. Tuy nhiên HDTC vẫn tiếp tục cho thi công DA (?).

Những vi phạm này đã bị Thanh tra Xây dựng TPHCM phát hiện khi vào ngày 10/5/2019, cơ quan này đã phối hợp UBND phường An Phú, Bình An kiểm tra việc chấp hành ngưng thi công của HDTC và đơn vị thi công tại hai DA trên. Tuy nhiên, chủ đầu tư (CĐT) và nhà thầu không chấp hành.

Thanh tra Xây dựng TP HCM tiếp tục phải lập Biên bản xử lý VPHC đối với HDTC do có hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có GPXD sau khi đã bị lập Biên bản VPHC tại Khu E và Khu D. Đồng thời, lực lượng chức năng đã lập Biên bản xử lý VPHC đối với Công ty CP Xây dựng và ứng dụng Delta - V (đơn vị thi công) do có hành vi tiếp tục thực hiện thi công xây dựng công trình không có GPXD mà CĐT đã bị xử lý do VPHC.

Đến ngày 27/5/2019, Chủ tịch UBND TP HCM đã ban hành hai quyết định xử lý VPHC đối với HDTC do các hành vi vi phạm trên.

Theo lý giải của HDTC, DA Khu đô thị mới An Phú - An Khánh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đầu tư theo Quyết định số 1042/QĐ-TTg nên thuộc trường hợp miễn GPXD (Điều 89, Luật Xây dựng 2014).

Tuy nhiên, Sở Xây dựng TP HCM lại cho rằng, DA Chung cư cao tầng do HDTC tiến hành xây dựng tại Khu E và Khu D (Khu đô thị An Phú - An Khánh) là DA phát triển nhà ở, nên thuộc trường hợp thực hiện theo quy định của Luật Nhà ở, Luật Xây dựng, Luật Kinh doanh Bất động sản (BĐS) và các quy định khác có liên quan. Mặt khác, các công trình do HDTC làm CĐT nêu trên đều bị phát hiện xây dựng từ tháng 4/2019, nên bị điều chỉnh bởi các quy định hiện hành về đầu tư xây dựng DA nhà ở. Vì vậy, không thuộc trường hợp được miễn GPXD theo quy định tại khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng 2014.

"Biến" công viên thành nền đất, chung cư cao tầng?

Mới đây, HDTC đề xuất điều chỉnh quy hoạch công viên khu A thành đất ở, cũng như điều chỉnh các khu đất công cộng tại khu vực khác thành nền đất gồm: Khu đất phía sau trường THPT Thủ Thiêm; công viên đường 34A; hoán chuyển trường mầm non khu C từ đường Cao Đức Lân sang đường Lương Định Của và điều chỉnh khu đất trường mầm non khu C thành đất ở; Tăng tầng cao các khu chung cư và san lấp rạch khu C… Đề xuất hoán đổi diện tích 10.504m2 đất tại công viên khu A thành 92 nền tương ứng phục vụ tái định cư tại chỗ cho các hộ dân, diện tích cây xanh sẽ được hoán chuyển sang khu vực nền đất ở mới. Trên thực tế, đất công viên khu A đến nay vẫn mới chỉ thể hiện trên giấy, hiện tại chủ đầu tư vẫn chưa tiến hành đền bù giải tỏa xong.

Dự án  Khu đô thị An Phú - An Khánh đang thi công

Theo UBND quận 2, phương án điều chỉnh quy hoạch được Công ty Cổ phần Phát triển và Kinh doanh Nhà (HDTC) phối hợp cùng UBND phường An Phú tổ chức lấy ý kiến cộng đồng cư dân trong thời gian từ tháng 6 - 8/2019. Tuy nhiên, theo phản ánh của nhiều người dân KĐT An Phú - An Khách, việc HDTC và UBND phường An Phú tổ chức lấy ý kiến người dân thông qua hình thức bỏ phiếu là thiếu khách quan và thiếu trung thực.

Cụ thể, việc giám sát bỏ phiếu rất lơ là, dẫn đến việc Công ty HDTC lợi dụng đưa nhân viên, đối tượng môi giới bất động sản, thợ hồ, bảo vệ của các công ty vào tham gia bỏ phiếu… Bên cạnh đó, người dân cũng cho rằng, UBND phường An Phú đưa ra thông báo quá gấp gáp, người dân không nắm được nội dung điều chỉnh quy hoạch nên không tham gia bỏ phiếu, nội dung phiếu lấy ý kiến khó hiểu. Trong khi các đề xuất làm minh bạch việc bỏ phiếu đều không được UBND phường An Phú đồng ý.

Trong khi đó, sau 20 năm xây dựng, HDTC đã 5 lần điều chỉnh quy hoạch KĐT này, trong đó phần lớn là điều chỉnh theo hướng tăng diện tích đất nền, đất xây dựng, đất ở. Điều này khiến tỷ lệ dân số tại khu đô thị này đang ở mức đáng báo động.

Vì vậy, nếu việc điều chỉnh được phê duyệt sẽ làm giảm tỷ lệ cây xanh, đất công viên, đất công xuống còn dưới 1m2/người, phá vỡ quy hoạch đã được Thủ tướng và Kiến trúc sư trưởng TPHCM phê duyệt. Gây ra những hệ quả như quá tải hệ thống điện, quá tải hệ thống cấp thoát nước, quá tải hạ tầng giao thông, quá tải trường học và không đảm bảo tỷ lệ cây xanh trong khu đô thị… và khiến KĐT trở thành một “tổ kiến” đúng nghĩa.

Cơ quan chức năng vào cuộc

Ngày 27/7/2021, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM có Công văn số 5488/STNMT-TTr gửi UBND TP. Thủ Đức và Công ty HDTC trong đó có nội dung phản ánh việc vi phạm hợp đồng chuyển nhượng giữa khách hàng (Trương Thanh Tâm) và Công ty Phát triển và kinh doanh nhà. “HDTC nhiều lần đưa ra lý do gặp khó khăn về tài chính trong công tác đền bù nên không thể giao nền theo hợp đồng và đến ngày 06/4/2021, Công ty có Văn bản số 186/CV-HDTC/2021 thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng. Ngoài ra, còn nhiều trường hợp tương tự”.

Bên cạnh đó, trong Văn bản của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cũng nêu đơn của ông Trương Thanh Tâm: Văn bản của Sở Tài nguyên Môi trường còn nêu nội dung: Khách hàng phản ánh nội việc HDTC vi phạm trong quá trình thực hiện dự án như: Phân lô bán nền tại vị trí quy hoạch công viên cây xanh tại khu A; Làm sân tennis tại vị trí quy hoạch công viên cây xanh khu C; Xây dựng dự án Laimain City khi chưa có giấy phép (UBND Quận 2 đã xử phạt vi phạm hành chính tại Quyết định số 1502/XPVPHC ngày 14/5/2019) và xây sai quy hoạch (chiều cao và số căn hộ) tại khu D và E.

Trước kiến nghị của người dân, Sở Tài nguyên Môi trường đã đề nghị UBND TP. Thủ Đức kiểm tra và có văn bản thông tin về nội dung tại mục 2; đề nghị Công ty HDTC có văn bản và cung cấp thông tin tài liệu kèm theo về các nội dung ông Trương Thanh Tâm đã phản ánh như nêu trên (mục 1 và 2) cho Sở Tài nguyên Môi trường.

Ngày 20/1/2022, Phó Tổng thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn ký Văn bản số 127/TTCP-C.III với nội dung chuyển đơn tố cáo của ông Vũ Đức Hòa đến UBND TP.HCM để xử lý, xem xét giải quyết theo đúng quy định của pháp luật và thông báo kết quả giải quyết đến Thanh tra Chính phủ.

Ngày 9/2/2022, Ban tiếp Công dân UBND TP.HCM đã có Văn bản số 273/TCD-XLĐ gửi ông Vũ Đức Hòa, Vũ Văn Dân (người có đơn tố cáo Công ty HDTC) nêu rõ: Về nội dung liên quan đến việc tranh chấp mua bán 03 lô đất giữa ông Vũ Đức Hòa, Vũ Văn Dân với Công ty HDTC thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án; Đối với nội dung tố cáo liên quan đến việc tham nhũng, tiêu cực, chiếm đoạt tài sản nhà nước thuộc thẩm quyền giải quyết của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an.

Người dân mong chờ sự vào cuộc sớm và quyết liệt của ngành chức năng TP.HCM để quyền lợi của họ được bảo vệ.