'Nếu vẫn ngăn sông cấm chợ, vẫn không cho về quê thì tiêm vắc xin làm gì nữa'
PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho rằng: "Nếu vẫn ngăn sông cấm chợ, vẫn không cho về quê thì tiêm vắc xin làm gì nữa, cứ theo chính sách zero COVID-19 thôi"
PGS.TS Nguyễn Huy Nga - Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế
Mới đây, tại Chỉ thị số 01/CT-UBND ngày 06/01/2022 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa về tổ chức đón tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022, trong đó có nội dung yêu cầu các sở, ban, ngành cấp tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố, các cơ quan, đơn vị phải: Tuyên truyền Nhân dân vận động người thân đang sinh sống, làm việc ở nơi có dịch không trở về tỉnh khi không thật sự cần thiết; kiểm soát chặt chẽ và yêu cầu người từ vùng đang có dịch trở về địa phương phải thực hiện nghiêm việc khai báo, theo dõi y tế, cách ly theo quy định. Tăng cường quản lý các hoạt động lễ hội, vui xuân, đón Tết, kỷ niệm ngày truyền thống, sinh hoạt tôn giáo, đám cưới, gặp mặt, mừng thọ, đám tang... theo đúng quy định về phòng, chống dịch COVID-19.
Trước đó, chính quyền thành phố Thanh Hóa có thư ngỏ gửi các tầng lớp nhân dân trong địa bàn thành phố đang làm việc tại tỉnh ngoài, nước ngoài... về việc tạm thời không trở về quê nếu không thực sự cần thiết; nhất là dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022. Điều này đã gây "bão" trong dư luận.
Cũng tại Thanh Hóa, ngày 21/12/2021, UBND xã Nga Phú (huyện Nga Sơn) đã ban hành quyết định về việc cách ly y tế tập trung tại nhà 14 ngày để phòng, chống dịch Covid-19 đối với công dân H.T.V. Người này đi từ Hà Nội về và đã tiêm đủ 2 mũi vaccine phòng Covid-19.
Không đúng tinh thần Nghị quyết 128 của Chính phủ
Nhận xét về vấn đề trên, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho rằng, các địa phương cấm, cách ly người dân khi về quê ăn Tết là không đúng tinh thần Nghị quyết 128 của Chính phủ.
Chỉ còn gần một tháng nữa là đến Tết Nguyên Đán Nhâm Dần 2022. Nhu cầu đi lại, về quê nghỉ Tết của người lao động ở các địa phương đang tăng cao. Tuy nhiên, một số địa phương có văn bản yêu cầu cách ly, giám sát (7 - 14 ngày) người về từ các vùng có dịch, thậm chí có địa phương gửi thư ngỏ vận động người dân không về quê đón Tết để tránh lây lan dịch bệnh...
"Người dân về nghỉ Tết mấy ngày mà bắt cách ly 7 – 14 ngày, thực sự là gây khó dễ cho người dân để họ không về nữa.", ông Nga nêu.
Trên Báo Tiền phong, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho rằng, các địa phương nêu trên đưa ra những quy định như vậy là "quá căng thẳng".
Ông Nga cho rằng, việc này rõ ràng không đúng với tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết 128 của Chính phủ. "Tôi thấy bây giờ khi tiêm vắc xin đầy đủ rồi thì việc đi lại giữa các quốc gia còn được. Vậy mà các địa phương ở trong nước lại hạn chế nhau. Đây là hành động làm khó dễ, khổ nhất vẫn là người dân không được về quê sum họp với gia đình", ông Nga nêu.
Ông Nga cho rằng, nếu tiêm hai mũi vắc xin mà còn không cho đi lại giữa các tỉnh, bắt xét nghiệm âm tính, cách ly nữa thì "bao nhiêu công sức, tiền của tiêm vắc xin thời gian vừa qua bỏ đi hết".
"Nếu vẫn ngăn sông cấm chợ, vẫn không cho về quê thì tiêm vắc xin làm gì nữa, cứ theo chính sách zero COVID-19 thôi", ông Nga đặt vấn đề.
Đáng chú ý từ vấn đề này, ông Nga cũng nêu về đạo đức công vụ: "Đạo đức công vụ là chính quyền phải phục vụ người dân, tạo điều kiện cho người dân về quê đón Tết, sum họp với gia đình. Cấm, cản thế khác nào không muốn phục vụ người dân...".
Ông Nga cũng cho rằng, hiện nay việc tiêm phủ vắc xin đã đạt tỷ lệ rất cao, hầu hết các bệnh nhân COVID-19 đều có triệu chứng nhẹ. Chính quyền các địa phương nên tạo thuận lợi cho người dân về quê dịp Tết.
"Tôi nghĩ rằng chính quyền chỉ cần yêu cầu khai báo, thống kê danh sách, tuyên truyền cho người dân về việc tuân thủ quy định phòng, chống dịch, khuyến cáo người dân hạn chế tiếp xúc với người trở về là đủ để đảm bảo an toàn", ông Nga nói.
'Vận động đừng về ăn Tết là vô cảm với người xa quê'
Trước việc nhiều địa phương có thư ngỏ, văn bản vận động người dân hạn chế về quê dịp Tết "nếu không cần thiết", PGS.TS Nguyễn Đức Lộc, Viện trưởng Viện nghiên cứu Đời sống Xã hội (Viện Social Life), nhận định được đăng trên tờ VnExpres rằng: Những lời kêu gọi kiểu này không tạo cảm xúc tích cực cho xã hội, còn có thể gây tâm lý kỳ thị người ở xa về với cộng đồng tại địa phương.
"Điều đó có thể khiến người dân bức xúc khi chính quyền vô cảm với nỗi nhọc nhằn của lao động xa quê", ông đánh giá.
PGS.TS Nguyễn Đức Lộc. Ảnh: H.P
Chuyên gia phân tích, Tết là dịp quan trọng để người Việt thăm nom cha mẹ, cúng giỗ tổ tiên, thực hiện những nghi thức với người còn sống lẫn người đã khuất, cũng chính là lúc xốc lại tinh thần với người lao động.
Nhiều năm nghiên cứu về lao động di cư, ông nhận thấy tập quán của nhóm này là luôn có nhu cầu trở về nhà mỗi dịp cuối năm. Bình thường khi không có dịch, họ sẵn sàng chi nhiều triệu đồng tiền vé tàu, xe, máy bay để trở về nhà. Có dịch, người lao động lại càng muốn về bởi đã cầm cự quá lâu khi đợt dịch thứ tư kéo dài.
Theo ông, trở về hay ở lại là lựa chọn của mỗi người dân, chính quyền không có lý do gì để kêu gọi họ đừng trở về. Nhất là trong bối cảnh Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 128 về thích ứng an toàn, đã cơ bản phủ vaccine mũi hai và đang tăng tốc phủ vaccine mũi 3. Những người về quê đa phần đã được tiêm vaccine đủ liều.
