Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (LHQ) phối hợp với Tổ chức Thú Y thế giới (OIE), vừa thực hiện đánh giá khẩn cấp tại Việt Nam nhằm tăng cường khả năng đáp ứng và ngăn chặn sự lây lan dịch tả lợn châu Phi (ASF). Đoàn đánh giá bao gồm các chuyên gia về dịch tả lợn châu Phi, quản lý khẩn cấp, tiêu hủy, tiêu độc và khử trùng, chuyên gia về ngành chăn nuôi lợn và cán bộ kỹ thuật thuộc Cục Thú y Việt Nam (DAH) và FAO Việt Nam.

Với mục tiêu tư vấn cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NN &PTNT) về các biện pháp tốt nhất để xử lý và tiêu hủy lợn; Tư vấn để sử dụng tốt nhất các nguồn lực sẵn có nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus gây bệnh tả lợn châu Phi trong bối cảnh địa phương; Đề xuất các hành động ngay lập tức, ngắn hạn và trung hạn, đoàn công tác đã tiến hành đánh giá tại một số địa phương đang có dịch. Mục đích là để kết hợp các hành động này với kế hoạch hành động ứng phó khẩn cấp với bệnh dịch tả lợn châu Phi của Việt Nam, với các dự án ứng phó dịch tả lợn châu Phi của khu vực và tạo cơ sở cho việc xây dựng dự án đáp ứng dịch tả lợn châu Phi cho Việt Nam.

Đoàn đánh giá đã đến thăm các tỉnh bị ảnh hưởng và họp bàn với lãnh đạo Cục Thú Y, Cục Chăn nuôi và chính quyền địa phương để đánh giá các biện pháp ứng phó hiện tại với dịch bệnh và các nguồn lực được phân bổ để kiểm soát ổ dịch cũng như điều tra sự lây lan của dịch tả lợn châu Phi.

Ông Albert T. Lieberg, Trưởng Đại diện FAO tại Việt Nam cho biết: “Cục chăn nuôi (DLP) ước tính hiện có hơn 2,5 triệu hộ chăn nuôi lợn tại Việt Nam. Do vậy, khi đàn lợn buộc phải tiêu hủy vì dịch tả lợn châu Phi và các biện pháp kiểm soát dịch sẽ dẫn tới gánh nặng kinh tế cho nhiều gia đình ở vùng nông thôn. Cùng với các đối tác quốc tế khác, FAO sẽ cố gắng hết sức để hỗ trợ Chính phủ Việt Nam đối phó với dịch bệnh này và giảm thiểu hậu quả”.

Đoàn đánh giá đã tới các hộ chăn nuôi lợn có ổ dịch dịch tả lợn châu Phi và không có ổ dịch, các khu chôn xác lợn và một lò mổ lợn ở thành phố Hải Phòng và tỉnh Thái Bình, thu thập thông tin về dịch tễ bệnh và quan sát việc giết lợn, tiêu hủy, tiêu độc và khử trùng. Mặc dù chính quyền địa phương đã và đang nỗ lực kiểm soát nghiêm ngặt việc vận chuyển, buôn bán lợn và các sản phẩm từ lợn tại các xã có ổ dịch, huy động nguồn lực địa phương để tiêu hủy và xử lý ổ dịch, tuy nhiên các hộ chăn nuôi quy mô nhỏ, thực hiện an toàn sinh học thấp và sử dụng nguồn thức ăn thừa từ nhà bếp là các yếu tố tạo điều kiện cho dịch lan rộng.

Ông Ian Darce, Trưởng đoàn đánh giá cho biết: “Dịch tả lợn châu Phi là bệnh rất dễ lây truyền trong đàn lợn và không đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người. Thực hiện tốt các biện pháp an toàn sinh học là yếu tố quan trọng để bảo vệ đàn lợn an toàn khỏi dịch tả lợn châu Phi. Lợn bị nhiễm bệnh và phơi nhiễm phải bị tiêu hủy để ngăn chặn dịch lây lan.”

Để tăng cường năng lực đáp ứng dịch tả lợn châu Phi và ngăn chặn sự lan rộng hợn nữa, đoàn đánh giá đã đề xuất các hành động ngay lập tức, ngắn hạn và trung hạn cho Bộ NN & PTNN. Một số hành động được khuyến nghị bao gồm công bố dịch tả lợn châu Phi ở tình trạng khẩn cấp quốc gia, áp dụng phương pháp phân vùng để ngăn chặn sự lây lan dịch tả lợn châu Phi theo diện rộng/ khoảng cách xa và phát triển các quy trình thực hành chuẩn về giết lợn và tiêu hủy thịt.

Dịch tả lợn châu Phi

- Dịch tả lợn châu Phi không lây sang người và gây bệnh cho con người.

- Virus dịch tả lợn châu Phi gây tử vong cho lợn nuôi và lợn rừng. Bệnh trước kia chỉ giới hạn ở khu vực châu Phi với một vài ổ dịch từng xảy ra ở châu Âu. Năm 1997, châu Âu có một ổ dịch mới và dịch tiếp tục lây lan chậm nhưng liên tực từ Đông Âu sang châu Á trong 12 năm.

- Trung Quốc đã công bố ổ dịch tả lợn châu Phi đầu tiên vào tháng 8/2018, từ đó đã lan truyền nhanh ở Trung Quốc bất chấp những nỗ lực chống dịch của Trung Quốc.

- Ngày 19/2/2019, Việt Nam công bố đợt bùng phát dịch tả lợn châu Phi đầu tiên tại 2 tỉnh Thái Bình và Hưng Yên.

- Ngày 15/3/2019, Cục Thú y xác nhận có tổng cộng 239 ổ dịch tả lợn châu Phi tại 17 tỉnh, hơn 25.000 con lợn đã bị tiêu hủy nhằm ngăn chặn sự lây truyền dịch bệnh.